Podpisanie Umowy o... Podpisanie Umowy o... Podpisanie Umowy o... Podpisanie Umowy o...

Podpisanie Umowy o zabezpieczeniu społecznym pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą

Minister Władysław Kosiniak-Kamysz 18 maja 2012 r. podpisał w Kijowie (Ukraina) Umowę o zabezpieczeniu społecznym pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą oraz Porozumienie Administracyjne w sprawie stosowania tej Umowy. Sygnatariuszem Umowy i Porozumienia ze Strony ukraińskiej był Serhij Tigipko, Wicepremier i Minister Polityki Społecznej Ukrainy.

Uroczystość odbyła się podczas V posiedzenia Polsko-Ukraińskiej Międzyrządowej Komisji ds. Współpracy Gospodarczej.

W czasie pobytu Ministra Kosiniak-Kamysza w Kijowie zaplanowano spotkanie dwustronne z Wicepremierem Tigipko, w czasie którego omówiono zagadnienia migracji zarobkowych i zabezpieczenia społecznego.

*   *   *

Dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym tworzą podstawy koordynacji systemów funkcjonujących w umawiających się państwach, zapewniając tym samym skuteczną i pełną ochronę ubezpieczeniową swym obywatelom. Dają one gwarancję, że zmiana miejsca zatrudnienia lub zamieszkania nie wpłynie negatywnie na sytuację obywatela w zakresie ubezpieczenia społecznego. Takich gwarancji pozbawieni są polscy i ukraińscy obywatele zamieszkali lub podejmujący zatrudnienie na terytorium drugiej umawiającej się Strony. Rodzi to dwa podstawowe problemy, tj.:

-      brak możliwości sumowania okresów ubezpieczenia przebytych w Polsce i na Ukrainie w celu ustalenia prawa i wysokości świadczeń pieniężnych, szczególnie długoterminowych, jak emerytury i renty. Obecnie każde z państw bierze pod uwagę jedynie okresy ubezpieczenia przebyte na podstawie własnego ustawodawstwa;

-      brak możliwości otrzymywania przez osoby zamieszkałe na terytorium drugiej Strony  przyznanych im emerytur lub rent, gdyż nie jest w takich przypadkach przewidziany transfer tych świadczeń. Polskie świadczenia emerytalno-rentowe są wypłacane w kraju na konto bankowe emeryta/rencisty lub do rąk osoby upoważnionej,

a dodatkowo w przypadku osób zamieszkałych w Polsce, które posiadają status repatrianta brak umowy rodzi dodatkowe problemy polegające na tym, że:

-      do ustalenia wysokości polskiego świadczenia przyznawanego z uwzględnieniem okresów zatrudnienia przebytych na Ukrainie (często wykonywanego w warunkach szczególnych) nie jest brane pod uwagę wynagrodzenie osiągane za tę pracę na Ukrainie. W efekcie osoby te zazwyczaj w Polsce uprawnione są do świadczeń wypłacanych w wysokościach minimalnych,

-      okres zatrudnienia na Ukrainie nie może być zaliczony na prawo do polskich świadczeń emerytalno-rentowych członkom rodzin repatriantów. W efekcie niejednokrotnie osoby te (głównie osoby starsze) mają trudności ze spełnieniem warunków wymaganych dla uzyskania prawa do polskiego świadczenia, bądź spełnienie tych warunków jest wręcz niemożliwe.

Umowa ma na celu zapewnienie możliwej, dla obu Stron, koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Została ona oparta na międzynarodowych standardach obowiązujących w dziedzinie zabezpieczenia społecznego, tj.:

- zasadzie równego traktowania,

- zasadzie swobodnego transferu (eksportu) świadczeń,

- zasadzie sumowania okresów ubezpieczenia.

Umowa,oprócz wymienionych powyżej zasad koordynacyjnych,zawiera także regulacje merytoryczne odnoszące się do:

1/ właściwego ustawodawstwa,

2/ świadczeń emerytalno-rentowych,

3/ świadczeń w razie choroby i macierzyństwa,

4/ świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych,

5/ zasiłków dla bezrobotnych,

6/ zasiłków pogrzebowych,

7/ochrony danych osobowych, zasad składania wniosków, zawiadomień i odwołań, zasad wypłaty świadczeń, obowiązywania i wypowiedzenia umowy.

Związanie Polski Umową z Ukrainą będzie korzystne dla Polski ze względów: społecznych, ekonomiczno-gospodarczych, politycznych oraz prestiżowych.

Ze względów społecznych zawarcie polsko-ukraińskiej Umowy zabezpieczy interesy obywateli obu państw w zakresie nabywania prawa do świadczeń z zabezpieczenia społecznego i pozwoli na rozwiązanie wielu ich problemów. Postanowienia Umowy będą miały zastosowanie do pracowników i osób pracujących na własny rachunek, podlegających ubezpieczeniu społecznemu na terytorium każdej ze Stron, jak również do członków ich rodzin i innych osób uprawnionych, pozostałych po śmierci żywiciela. Umowa  będzie miała szczególne znaczenie dla tych osób w zakresie uzyskiwania prawa do świadczeń z tytułu niezdolności do pracy oraz starości.

Wejście w życie Umowy przede wszystkim:

• zapewni eliminację negatywnej i pozytywnej kolizji ustawodawstw (podwójne opłacania składek ubezpieczeniowych z tytułu wykonywania jednej pracy lub brak ubezpieczenia),
• pozwoli na uwzględnianie okresów ubezpieczenia przebytych na Ukrainie w celu ustalenia prawa i wysokości polskich świadczeń emerytalno-rentowych (i odwrotnie),
• pozwoli na transfer świadczeń osobom uprawnionym zamieszkałym na terytorium drugiej Umawiającej się Strony,
• zapewni ochronę przed utratą praw przysługujących z zabezpieczenia społecznego, nabytych na terytorium drugiego państwa.

Natomiast rozwiązanie dotyczące osób posiadających status repatrianta, uprawnionych już do polskich świadczeń emerytalno-rentowych:

• umożliwi uzyskanie - za okresy ubezpieczenia przebyte na Ukrainie - prawa do ukraińskich świadczeń emerytalno-rentowych, co niejednokrotnie dla tych osób ma znaczenie nie tylko finansowe, ale często prestiżowe. Repatriantom trudno jest zrozumieć brak możliwości otrzymania prawa do ukraińskich świadczeń za niejednokrotnie kilkudziesięcioletni okres ciężkiej pracy na Ukrainie. Obecna sytuacja rodzi w nich poczucie krzywdy,
• stworzy gwarancje wypłaty świadczeń emerytalno-rentowych w kwocie nie niższej niż obecnie otrzymywane.

Ze względów ekonomiczno-gospodarczych Umowa może przyczynić się do rozwoju współpracy gospodarczej. Postanowienia dotyczące właściwego ustawodawstwa poprzez eliminację podwójnego opłacania składek ubezpieczeniowych mogą przyczynić się do poprawy współpracy gospodarczej między Polską a Ukrainą, przede wszystkim pozytywnie wpłynąć na decyzje polskich firm o podejmowaniu nowych inwestycji na Ukrainie, jak też decyzje ukraińskich firm w sprawie realizacji usług eksportowych w Polsce. Od kilku lat utrzymuje się tendencja wzrostowa w zakresie zainteresowania ukraińskich firm i pracowników zatrudnieniem w Polsce, rośnie także zainteresowanie polskich firm możliwością delegowania polskich pracowników do pracy na Ukrainie.

Dla wejścia w życie umowy konieczne jest przeprowadzenie procedury ratyfikacji. Umowa wejdzie w życie pierwszego dnia trzeciego miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła ostatnia notyfikacja o zakończeniu procedur ratyfikacyjnych. Przewiduje się, że wejście w życie Umowy - z uwagi na procedurę ratyfikacji, czas na dokonanie notyfikacji oraz okres od dokonania ostatniej notyfikacji do wejścia umowy w życie - byłoby możliwe w IV kwartale 2012r.