Polska jest przygotowana na różne warianty działań

Podczas 100 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, które odbyło się 16 września 2015 r., Prezes Rady Ministrów przedstawiła informacje na temat kryzysu migracyjnego w Europie i jego reperkusji dla Polski. Premier Ewa Kopacz zwróciła uwagę na zobowiązania, jakie wynikają z uczestnictwa Polski w Unii Europejskiej oraz podkreśliła odpowiedzialność rządu, który musi być wiarygodny i przygotowany do podjęcia odpowiednich decyzji. Obowiązkiem rządu jest przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa wszystkim obywatelom – stwierdziła premier zapewniając jednocześnie o istnieniu odpowiednich procedur, które są w stanie to bezpieczeństwo zagwarantować.

Teresa Piotrowska, Minister Spraw Wewnętrznych, szczegółowo przedstawiła działania podejmowane przez MSW w celu monitorowania zagrożeń wynikających z kryzysu migracyjnego oraz gwarantujących bezpieczeństwo naszego kraju. Minister zapewniła, że Polska jest przygotowana na różne warianty działań.

Od 2014 r. Polska wzmocniła procedury współdziałania służb i instytucji na wypadek ewentualnego napływu dużej liczby uchodźców. Działania te wprowadzono w związku z konfliktem na Ukrainie. Jeżeli jednak zajdzie taka potrzeba, opracowane dla wschodniej części Polski procedury działania zostaną przeniesione na południe kraju. Zgodnie z wytycznymi Komendanta Głównego Straży Granicznej realizowane są bardziej intensywne działania na rzecz bezpośredniej ochrony granic. Prowadzony jest monitoring na szlakach drogowych i kolejowych biegnących od granicy państwa z zagrożonych kierunków. We wszystkich oddziałach Straży Granicznej zacieśniono współpracę z Policją, Żandarmerią Wojskową, Służbą Celną, Agencją Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Inspekcją Transportu Drogowego i Strażą Ochrony Kolei, a także z wydziałami zarządzania kryzysowego wojewodów. Wspólnie wskazano miejsca przeznaczone do krótkotrwałego pobytu dużych grup uchodźców. Określono możliwości zabezpieczenia tych miejsc w sprzęt kwaterunkowy, w tym sprzęt będący w dyspozycji straży pożarnej i Sił Zbrojnych. Tego rodzaju wsparcie logistyczne jest możliwe, a odbywa się w ramach porozumień podpisanych przez szefów służb m.in. z dowódcą operacyjnym i generalnym rodzajów Sił Zbrojnych. Wzmożono również współpracę ze służbami granicznymi państw sąsiednich, zwłaszcza w zakresie wymiany informacji. Zostały określone dostępne w Straży Granicznej siły i środki, które mogą zostać wykorzystane do realizacji zadań zarówno na poziomie lokalnym, jak i centralnym. W razie konieczności komendanci oddziałów mogą skierować do działań dodatkowych funkcjonariuszy, przenosząc ich z innych placówek lub z Komendy oddziału. Dodatkowe siły i środki na wybrany odcinek granicy skierować może także Komendant Główny Straży Granicznej w ramach podporządkowanych mu nieetatowych pododdziałów odwodowych, które tworzą wytypowani w oddziałach i w ośrodkach funkcjonariusze Straży Granicznej.

W związku z narastającym kryzysem migracyjnym opracowana została strategia postępowania Straży Granicznej w przypadku masowego napływu migrantów przez południową granicę Rzeczypospolitej Polski. Ma ona na celu przede wszystkim określenie sposobu działania jednostek organizacyjnych Straży Granicznej w sytuacji zwiększenia się liczby przypadków zatrzymywania dużych grup migrantów na granicy południowej, ocenę możliwości własnych formacji, zakresu i form współpracy z innymi podmiotami oraz ewentualnych potrzeb co do zewnętrznego wsparcia w przypadku eskalacji zjawiska oraz przygotowanie założeń do wyliczenia kosztów tych działań.

Oceniając obecną sytuację, należy stwierdzić, że nie zaobserwowano gwałtownego wzrostu liczby nielegalnych przekroczeń granicy kraju w związku z sytuacją migracyjną na południu Europy. Sytuacja na granicach Polski jest stabilna i nie odnotowuje się niepokojących zjawisk. Ruch graniczny utrzymuje się na poziomie zbliżonym do analogicznego okresu 2014 r.

Dużą wagę przykłada się do ścisłej współpracy z unijną agencją do spraw granic zewnętrznych Frontex. Straż Graniczna prowadzi wymianę informacji oraz wspiera ją, delegując funkcjonariuszy i udostępniając wyspecjalizowany sprzęt. 185 funkcjonariuszy straży przygotowanych jest do realizowania zadań w ramach europejskich zespołów straży granicznej. Kolejnych 26 funkcjonariuszy jest przygotowywanych do włączenia do tej grupy.

Minister zwróciła uwagę na nowy element związany z sytuacją na polskich granicach, jakim jest decyzja władz niemieckich o czasowym przywróceniu kontroli na granicy wewnętrznej z Austrią w celu ograniczenia napływu imigrantów. Decyzja Niemiec nie wpływa na sytuację polskiej granicy. Na tym odcinku granicy ruch odbywa się płynnie i obecnie nie jest ona zagrożona masową, nielegalną migracją.

W związku z lipcową deklaracją Polski o przyjęciu 2 tys. uchodźców przygotowywany jest plan operacyjny Urzędu do Spraw Cudzoziemców w zakresie relokacji i przesiedlenia cudzoziemców do Polski. Zawiera on szczegółowy harmonogram działań w podziale na etapy i instytucje odpowiedzialne za realizowanie poszczególnych zadań. Jednocześnie czekająca na podpis Pana Prezydenta RP nowelizacja ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw umożliwi wydanie rozporządzenia Rady Ministrów stanowiącego podstawę prawną dla planowanej akcji i szczegółowo określi wysokość środków przeznaczonych na ten cel. Należy podkreślić, że Polska ma doświadczenie w przyjmowaniu dużej liczby cudzoziemców, szczególnie obywateli Federacji Rosyjskiej narodowości czeczeńskiej, a także wyznania muzułmańskiego, którzy po konfliktach na Kaukazie masowo wnioskowali o przyznanie statusu uchodźcy. Nasze przygotowanie obejmuje aspekty organizacyjne, religijne i kulturowe.

Mimo niezwykłej dynamiki procesów i kryzysu migracyjnego Polska ma od dawna przygotowany plan działania. Dysponujemy wszelkimi instrumentami, aby jako państwo w każdej chwili reagować, i reagujemy. W ramach przygotowań do realizacji programu przyjęcia do Polski uchodźców Urząd do Spraw Cudzoziemców, prowadząc systematyczne konsultacje z organizacjami pozarządowymi, uzyskał od wielu organizacji pozarządowych bardzo jasne deklaracje wsparcia tego procesu i włączenia się w ten proces. Z całą pewnością ta platforma współdziałania będzie rozwijana. W najbliższych dniach rozstrzygnięte zostaną konkursy Funduszu Azylu Migracji i Integracji dla organizacji pozarządowych na pomoc dla imigrantów o łącznej wartości ponad 33 mln zł. Wkrótce ogłoszony zostanie kolejny nabór.

Minister Piotrowska zapewniła, że służby podległe ministrowi spraw wewnętrznych uważnie monitorują sytuację na granicach, zachowując gotowość na ewentualne przybycie zwiększonej liczby osób poszukujących ochrony. W chwili obecnej nie ma potrzeby podejmowania nadzwyczajnych działań. Sytuacja jest jednak monitorowana, a o ewentualnych zagrożeniach czy niepokojących zjawiskach na bieżąco będą przekazywane informacje.