Dyrektywa w sprawie czasu pracy – brak porozumienia w UE
30-04-2009
Posiedzenie komitetu pojednawczego w sprawie projektu dyrektywy zmieniającej dyrektywę 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotyczącą niektórych aspektów organizacji czasu pracy odbyło się 27 kwietnia 2009 r. Parlamentowi Europejskiemu i Radzie UE nie udało się osiągnąć porozumienia, co oznacza definitywne zakończenie prac nad obecnie rozpatrywanym projektem.
Jedną z przesłanek podjęcia prac na forum wspólnotowym w 2004 r. nad nowelizacją dyrektywy była konieczność dokonania przeglądu jej regulacji w zakresie możliwości stosowania okresów rozliczeniowych.
Obowiązująca dyrektywa wprowadza, jako podstawowy, czteromiesięczny okres rozliczeniowy (art. 16 ust. b). W świetle postanowień art. 19 dyrektywy, państwa członkowskie mają jednakże możliwość wydłużania okresu rozliczeniowego na następujących zasadach:
-
okres rozliczeniowy może być wydłużony do 6 miesięcy na podstawie ustawodawstwa krajowego, w sytuacjach wskazanych w art. 17 ust. 3 (określone sektory i rodzaje działalności, m. in. w przypadku działań w zakresie bezpieczeństwa oraz nadzoru, wymagających stałej obecności w celu ochrony mienia oraz osób, w szczególności strażników, dozorców lub firm ochroniarskich, czy też w przypadku działań obejmujących potrzebę ciągłości usług lub produkcji),
-
okres rozliczeniowy może być wydłużany do 6 miesięcy na podstawie układu zbiorowego lub porozumień zawartych pomiędzy partnerami społecznymi, bez stosowania ograniczeń wynikających z art. 17 ust 3,
-
okres rozliczeniowy może być wydłużany do 12 miesięcy na podstawie układu zbiorowego lub porozumień zawartych pomiędzy partnerami społecznymi, przy zaistnieniu dość ogólnie sformułowanych przyczyn:
- obiektywnych, lub
- technicznych, lub
- dotyczących organizacji pracy.
Tym samym państwa członkowskie mają, na podstawie obowiązującej dyrektywy 2003/88/WE, możliwości uelastyczniania okresów rozliczeniowych, w szczególności w przypadku stosowania układów zbiorowych oraz porozumień partnerów społecznych. Zmiana dyrektywy miała natomiast doprowadzić do uelastycznienia zasad stosowania okresu rozliczeniowego na podstawie ustawodawstwa, która to opcja obecnie jest ograniczona do 6 miesięcy i możliwa do zastosowania tylko w ograniczonych przypadkach.
Pośród ujętych w Pakiecie Działań Antykryzysowych zagadnień z zakresu indywidualnego prawa pracy rozważa się umożliwienie pracodawcom, którzy znajdują się w trudnej sytuacji w związku z obniżeniem się popytu na ich produkty lub usługi - stosowanie 12 miesięcznego okresu rozliczeniowego. Ma to pozwolić pracodawcom na bardziej elastyczne gospodarowanie czasem pracy pracowników – zależnie od zapotrzebowania na pracę w poszczególnych miesiącach.
Powyższe rozwiązanie mogłoby być wprowadzane wyłącznie:
a) w układzie zbiorowym pracy,
b) w porozumieniu z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u tego pracodawcy - jeżeli u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa.
Proponowana zmiana uwzględnia zatem przewidziane w obowiązującej dyrektywie 2003/88/WE warunki stosowania 12 miesięcznego okresu rozliczeniowego, dotyczące podstawy zastosowania (układ zbiorowy, porozumienia partnerów społecznych), jak i przesłanek (obiektywne, techniczne, związane z organizacją pracy). Szczegółowe rozwiązania odnośnie tych propozycji będą dyskutowane i wypracowywane przez partnerów społecznych, w ramach Trójstronnej Komisji ds. Społeczno – Gospodarczych.
