Informacja w sprawie zmian w przepisach prawnych regulujących funkcjonowanie Indywidualnych Kont Zabezpieczenia Emerytalnego

Wśród zmian wielu ustaw wprowadzonych ustawą z 6 grudnia 2013 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych (Dz. U. z 1013 r. poz. 1717),  znowelizowano również: w art. 1 ww. ustawy - ustawę z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), a w art. 8 – ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (Dz. U. Nr 116, poz. 1205, z późn. zm.).

Zmiany obydwu ww. ustaw dotyczyły wprowadzenia regulacji korzystnych dla oszczędzających na IKZE w dwóch niżej wymienionych obszarach:

1. w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzono korzystne uregulowania w zakresie opodatkowania wypłaty z IKZE. W miejsce obecnie obowiązującego opodatkowania wypłaty z IKZE wg skali PIT wprowadzono opodatkowanie wypłat z IKZE oraz wypłat na rzecz osób uprawnionych zryczałtowanym podatkiem dochodowym w stawce 10 %.
2. w ustawie o IKE oraz IKZE uproszczono reguły związane z ustalaniem wysokości maksymalnej rocznej wpłaty na IKZE – wprowadzono roczny limit kwotowy wpłat na IKZE, dla wszystkich oszczędzających w jednakowej wysokości. Zgodnie z wprowadzonym rozwiązaniem  roczny limit wpłat na IKZE nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej 1,2 krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok, określonego w ustawie budżetowej lub ustawie o prowizorium budżetowym lub w ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalonej. Zgodnie z art. 31 ustawy z 6 grudnia 2013 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych limit kwoty wpłat na IKZE w 2014 roku wynosi 4495,20 zł.

W zakresie zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych zmiany te są  korzystne dla oszczędzającego z niżej wymienionych względów:

• oszczędzający albo osoba uprawniona, w razie śmierci oszczędzającego, przy wypłacie z IKZE zapłaci mniejszy podatek, tj. nie 18% lub 32% tylko podatek zryczałtowany w stawce 10 %. Tym samym nie wystąpi nadmierne obciążenie fiskalne w przypadku jednorazowej wypłaty z IKZE, tak jak mogło to mieć miejsce na gruncie dotychczasowych przepisów podatkowych,
• z góry określona, znana wysokość podatku do zapłaty powoduje usunięcie elementu niepewności, co do wysokości podatku płaconego w przyszłości przy wypłacie środków z IKZE,
• oszczędzający nie będzie musiał samodzielnie dokonywać rozliczenia podatku, jak przewidywały to przepisy w przypadku jednorazowej wypłaty z IKZE.  Sposób naliczania podatku został ujednolicony a instytucja finansowa, jako płatnik, jest obowiązana do poboru podatku od dokonywanych wypłat z IKZE, bez względu na formę wypłaty (wypłata jednorazowa albo w ratach).

W zakresie zmian w ustawie o IKE oraz IKZE  zmiany te są  korzystne dla oszczędzającego z niżej wymienionych względów:

• obecnie zasady dokonywania wpłat na IKZE są jasno i w sposób nieskomplikowany określone,
• przez wprowadzenie limitu kwotowego wpłat na IKZE usunięto uciążliwe dla wielu oszczędzających procedury związane z ustaleniem, obowiązującej w roku poprzednim, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne, która była wyznacznikiem do ustalenia dla danego oszczędzającego limitu wpłat na IKZE,
• przez określenie jednakowej dla wszystkich, kwotowej wysokości rocznego limitu wpłat na IKZE usunięto obowiązujące w dotychczasowych przepisach zróżnicowanie oszczędzających pod względem przysługującego im limitu wpłat na IKZE, zależnego od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne,
• wprowadzenie kwotowego limitu wpłat na IKZE umożliwia pełną dostępność do uczestnictwa w oszczędzaniu na IKZE. Dotychczasowa regulacja zawężała krąg osób uprawnionych do dokonywania wpłat na IKZE do osób, którym w roku poprzedzającym rok wpłat na IKZE została ustalona podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne, przez co wiele osób było wyłączone, albo na stałe – (np. mundurowi, rolnicy), albo czasowo – w okresie nie posiadania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne (przerwy w zatrudnieniu), z możliwości odkładania dodatkowych środków na okres starości. Obecnie wszystkie osoby fizyczne, które ukończyły 16 lat mają prawo do wpłat na IKZE, z zastrzeżeniem, że osoby  małoletnie, mogą dokonywać wpłat na IKZE tylko w roku kalendarzowym, w którym uzyskują dochody na podstawie umowy o pracę.

W rezultacie wprowadzonych zmian oszczędzanie na IKZE zostało wsparte realną motywacją podatkową, a jego reguły stały się prostsze.