Wielkość czcionki A A A

Zatrudnienie i przeciwdziałanie bezrobociu

Strona główna Aktualności Zatrudnienie i przeciwdziałanie bezrobociu

Nowelizacja przepisów dotyczących zatrudniania cudzoziemców

10-03-2009

1 lutego 2009 r. weszły w życie znowelizowane przepisy dotyczące zatrudniania cudzoziemców w Polsce. Wychodzą one naprzeciw postulatom przedsiębiorców upraszczając procedurę i ograniczając liczbę wymaganych dokumentów analizowanych przez administrację w trakcie procedury.

Do najważniejszych zmian upraszczających system należą m.in.:

zniesienie dwustopniowej procedury ubiegania się o zezwolenie na pracę, dzięki czemu nie ma już obowiązku uzyskiwania przyrzeczeń;
zreformowanie mechanizmu tzw. testu potrzeb rynkowych;
powierzenie wojewodom sporządzania wojewódzkich kryteriów wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemców;
uproszczenie procedury zmiany miejsca wykonywania pracy lub stanowiska przez cudzoziemca;
z tzw. uproszczonej procedury dopuszczania cudzoziemców do polskiego rynku pracy bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę mogą korzystać obok obywateli Białorusi, Rosji i Ukrainy również obywatele Mołdowy;
wojewoda może wydać zezwolenie na pracę maksymalnie na trzy lata lub na pięć dla cudzoziemca, który pełni funkcję członka zarządu w firmie zatrudniającej powyżej 25 osób, zaś przy delegowaniu w ramach usługi eksportowej – na okres delegowania;
nowelizacja wprowadza pięć typów zezwoleń na pracę ze względu na charakter wykonywanej pracy: A, B, C, D, E;
obowiązuje zasada niedyskryminacji, tzn. pracodawca musi zadbać o to, by wynagrodzenie cudzoziemca nie było niższe od wynagrodzenia, które otrzymują inne osoby wykonujące pracę na podobnym stanowisku.

„Znowelizowanie przepisów dotyczących zatrudniania cudzoziemców w Polsce stanowi swoisty pilotaż systemu, którego ewaluację przewidujemy w roku 2010” – mówi Janusz Grzyb, Dyrektor Departamentu Migracji w MPiPS. „W zależności od takich czynników jak sytuacja na krajowym rynku pracy czy potrzeby gospodarki, regulacje będą odpowiednio modyfikowane” dodaje Janusz Grzyb.

Poniżej prezentujemy podstawowe informacje dotyczące zatrudniania cudzoziemców w Polsce pod rządami nowej ustawy.

Podstawy prawne

Ustawa z dnia 18 grudnia 2008 r. o zmianie ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 6, poz.33);
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
(Dz. U. Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.) w szczególności art. 2 i 87-90;
Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2006 r., Nr 234, poz. 1694 z późn. zm.) - w szczególności art. 25 – 32;
rozporządzenie z dnia 29 stycznia 2009 r. w sprawie określenia przypadków, w których zezwolenie na pracę cudzoziemca jest wydawane bez względu na szczegółowe warunki wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemców (Dz. U. Nr 16, poz. 85);
rozporządzenie z dnia 21 lipca 2006 r. w sprawie trybu i warunków wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca zatrudnionego przy realizacji usługi eksportowej świadczonej przez pracodawcę zagranicznego w RP (Dz. U. Nr 141, poz. 1003 z późn. zm.);
rozporządzenie z dnia 1 lutego 2009r. w sprawie wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca (Dz. U. Nr 16, poz. 33);
rozporządzenie z dnia 2 lutego 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykonywania pracy przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (Dz. U. Nr 21, poz.114);
rozporządzenie z dnia 17 października 2007 r. w sprawie wysokości wpłaty dokonywanej w związku ze złożeniem wniosku o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca (Dz. U. Nr 195, poz. 1409);
rozporządzenie z dnia 10 stycznia 2007 r. uchylające rozporządzenie w sprawie zakresu ograniczeń w sferze wykonywania pracy przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 7, poz. 54).

Formalne ramy zatrudnienia

Cudzoziemiec (osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego), aby pracować legalnie w Polsce musi uzyskać zezwolenie na pracę (o ile jest to wymagane). Wykonywanie pracy niekoniecznie musi mieć formę umowy o pracę, mogą to być także inne umowy przewidziane przez kodeks cywilny (np. umowa zlecenie, umowa o dzieło), a także świadczenie usług na zasadzie delegacji (powyżej 30 dni w roku) oraz pełnienie funkcji w zarządzie podmiotów gospodarczych.

Kto nie potrzebuje zezwolenia na pracę

Z obowiązku posiadania zezwolenia zwolnieni są:

a. obywatele państw EOG i Szwajcarii oraz członkowie ich rodzin;

b. osoby posiadające zezwolenie na osiedlenie się;

c. osoby posiadające zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego WE w RP;

d. osoby posiadające status rezydenta długoterminowego WE w innym państwie UE, które uzyskują zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony w związku m.in. z zamiarem pracy / działalności gospodarczej;

e. uchodźcy, osoby korzystające z ochrony czasowej lub posiadające zgodę na pobyt tolerowany;

f. osoby zwolnione na podstawie odrębnych przepisów (Rozporządzenia MPiPS z 2. 02. 2009 r. w sprawie wykonywania pracy przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę oraz Decyzji nr 1/80 Rady Stowarzyszenia EWG – Turcja z dnia 19 września 1980 r. ) m.in.:

Nauczyciele języków obcych w placówkach systemu oświaty
Obywatele Turcji, po trzech latach legalnego zatrudnienia w Polsce, w tym samym zawodzie i pod warunkiem zarejestrowania oferty pracy przez służby zatrudnienia, lub po czterech latach pracy w Polsce – bez żadnych ograniczeń.
Absolwenci polskich szkół ponadgimnazjalnych
Uczestnicy wymian kulturalno-edukacyjnych
Obywatele państw graniczących z Polską oraz państw z którymi RP współpracuje w zakresie migracji zarobkowych posiadający oświadczenie pracodawcy o zamiarze powierzenia wykonywania pracy, zarejestrowane w PUP – do 6 miesięcy w ciągu 12 miesięcy;
Obywatel państwa które zawarło umowę o swobodnym przepływie osób z WE.

Uwaga!!! Brak konieczności uzyskania zezwolenia nie oznacza, że nie ma konieczności uzyskania wizy z prawem do pracy. Cudzoziemiec składający wniosek o wizę załącza wówczas pisemne oświadczenie pracodawcy o zamiarze powierzenia wykonywania pracy w Polsce (zob. Ustawa o cudzoziemcach, art. 29).

Kto wydaje zezwolenie na pracę

Zezwolenie na wniosek pracodawcy wydaje wojewoda (właściwy ze względu na siedzibę /miejsce zamieszkania pracodawcy). Zezwolenie wydawane jest na czas określony, maksymalnie na 3 lata (lub na 5 lat dla cudzoziemca, który pełni funkcję członka zarządu w firmie zatrudniającej powyżej 25 osób, zaś przy delegowaniu w ramach usługi eksportowej – na okres delegowania z możliwością przedłużenia) na wniosek pracodawcy złożony najpóźniej na 30 dni przed upływem okresu ważności zezwolenia. Przesłankami koniecznymi do decyzji o wydaniu zezwolenia jest sprawdzenie że wynagrodzenie należne cudzoziemcowi nie będzie niższe od wynagrodzenia pracownika polskiego na podobnym stanowisku, a także że potrzeb kadrowych pracodawcy nie można zaspokoić w oparciu na osoby pozostające w rejestrze bezrobotnych i poszukujących pracy.

Wyjątki od tych wymogów przewiduje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1.02.09 (Dz. U. nr 16, poz. 84-85).

Typy zezwoleń

Typ A - dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba znajduje się na terenie RP;

Typ B - dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę polegającą na pełnieniu funkcji w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców;

Typ C - dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę u pracodawcy zagranicznego, delegowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 30 dni w roku kalendarzowym;

Typ D - dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę u pracodawcy zagranicznego, nie posiadającego oddziału, zakładu lub innej formy zorganizowanej działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, delegowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu realizacji usługi o charakterze tymczasowym i okazjonalnym (usługa eksportowa);

Typ E - dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę u pracodawcy zagranicznego, delegowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 3 miesiące w ciągu kolejnych 6 miesięcy w innym celu, niż wskazany w pkt B-D.

Wysokość opłat

Wysokość opłat uiszczanych przez pracodawcę w związku ze złożeniem wniosku o zezwolenie na pracę:

Wniosek o zezwolenie na okres do 3 miesięcy: 50 PLN

Wniosek o zezwolenie na okres powyżej 3 miesięcy: 100 PLN

Wniosek o zezwolenie dla pracownika delegowanego

w celu realizacji usługi eksportowej: 200 PLN
Wniosek o przedłużenie zezwolenia: 50 % powyższych kwot

Nowy wzór oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi

Obywatele Białorusi, Mołdowy, Rosji i Ukrainy mogą podejmować krótkoterminową pracę w Polsce (w okresie do sześciu miesięcy w ciągu kolejnych dwunastu miesięcy licząc od dnia pierwszego wjazdu) bez obowiązku uzyskiwania zezwolenia na pracę.

Podmiot zamierzający powierzyć taką pracę cudzoziemcowi (pracodawca lub osoba fizyczna) ma jedynie obowiązek zarejestrowania stosownego oświadczenia w powiatowym urzędzie pracy właściwym dla siedziby lub miejsca zamieszkania wnioskodawcy.

Procedura rejestracji odbywa się w trakcie jednorazowej wizyty w powiatowym urzędzie pracy i jest bezpłatna zarówno dla składającego oświadczenie jak i cudzoziemca.

Zarejestrowane oświadczenie stanowi podstawę do uzyskania przez cudzoziemca w polskiej placówce dyplomatyczno – konsularnej w kraju jego stałego pobytu wizy pobytowej w celu wykonywania pracy.

Przepis ma charakter pilotażowy, a jego stosowanie przewidziane jest do 31 grudnia 2010 roku.

Podstawa prawna:

§ 2 pkt 27 i 27a rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 sierpnia 2006 r. w sprawie wykonywania pracy przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę ( Dz. U. Nr 156, poz.1116, z 2007 r. Nr 120, poz. 824, z 2008 r. Nr 17, poz.106, z 2009 r. Nr 21 poz. 114).

(