Bilans dwóch lat: praca

Rekordowo niskie bezrobocie, wzrost aktywności zawodowej, podniesienie płacy minimalnej, wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej, ograniczenie nadużywania umów cywilnoprawnych, czy wreszcie przywrócenie wieku emerytalnego i podniesienie świadczeń emerytalnych i rentowych – to najważniejsze działania i osiągnięcia rządu Premier Beaty Szydło w ostatnich dwóch latach.

Na wzrost bezpieczeństwa ekonomicznego polskich rodzin ogromny wpływ ma również bardzo dobra sytuacja na rynku pracy. Od ukonstytuowania się rządu Premier Beaty Szydło sukcesywnie maleje stopa bezrobocia. W październiku spadła do poziomu 6,6%. Co ważne, według BAEL i Eurostat stopa bezrobocia jest już notowana poniżej 5%. Taki wynik stawia Polskę w czołówce krajów z najniższym bezrobociem – zajmujemy bowiem 5. Miejsce.

Dobra sytuacja na rynku pracy

Wyraźnie przybywa też pracujących. Jest to już 16,5 mln osób. Przyrost pracujących wiąże się również z rekordową liczbą ofert pracy. To jednak nie wszystko. Rząd przeznacza też duże środki na aktywne formy przeciwdziałaniu bezrobociu.

Płaca minimalna

Z myślą o osobach najmniej zarabiających rząd w 2017 roku podniósł płacę minimalną z 1850 do 2000 złotych. Od przyszłego roku pracowników otrzymujących minimalne wynagrodzenie za pracę czeka kolejna podwyżka – płaca minimalna wyniesie wtedy 2100 złotych.

Regulacja rynku pracy

Dzięki ograniczeniu nadużywania umów cywilnoprawnych, wprowadzeniu minimalnej stawki godzinowej czy likwidacji syndromu tzw. pierwszej dniówki Polacy odczuli większą stabilność zatrudnienia.

Minimalna stawka godzinowa

Od 1 stycznia 2017 r. wprowadzono minimalną stawkę godzinową za wykonaną pracę. Jej wysokość jest waloryzowana o wskaźnik wzrostu minimalnego wynagrodzenia. W tym roku wynosi 13 zł brutto. Od stycznia 2018 roku wzrośnie do poziomu 13,70 zł. Regulacja ta została wprowadzona, aby ograniczyć zjawisko polegające na tym, że osoba zatrudniona na umowie cywilnoprawnej ma wynagrodzenie znacznie niższe od minimalnego wynagrodzenia przysługującego pracującemu na etacie.

Równy staż dla zarabiających

Ważna zmiana dotyczy także wynagrodzenia ze względu na staż pracy. Od stycznia 2017 r. wszyscy pracownicy – niezależnie od stażu pracy – otrzymują takie samo wynagrodzenie. Przed zmianą pracownicy przez pierwszy rok pracy otrzymywali co najmniej 80% minimalnego wynagrodzenia, obecnie – co najmniej pełną jego wysokość.

Likwidacja syndromu pierwszej dniówki

Z1 września 2016 r. weszły w życie przepisy, w myśl których pisemna umowa o pracę lub pisemne potwierdzenie ustaleń związanych z zawarciem umowy o pracę musi być wręczone pracownikowi jeszcze przed dopuszczeniem go do pracy. Za brak pisemnego potwierdzenia warunków umowy przed dopuszczeniem pracownika do pracy, pracodawcy grozić będzie kara grzywny. Zmiana pozwala pracownikom na korzystanie z pełni praw pracowniczych od początku pracy. Co ważne, Państwowa Inspekcja Pracy zyskała także bardziej efektywne narzędzie do skutecznej kontroli w zakresie legalnego zatrudniania pracowników.

Pracownicy tymczasowi lepiej chronieni

Nowelizacja ustawy o pracownikach tymczasowych wprowadziła większą ochronę dla wykonujących pracę tymczasową kobiet w ciąży. Polega ona na gwarancji przedłużania ich umów przez daną agencję pracy tymczasowej do dnia porodu, o ile pracownica posiada co najmniej dwumiesięczny łączny okres skierowania do wykonywania pracy tymczasowej. Dzięki temu taka pracownica otrzyma po porodzie zasiłek macierzyński. Nowelizacja zakłada również, że za nieprzestrzeganie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę Państwowa Inspekcja Pracy może nałożyć mandat do 5 tys. zł.

E-zwolnienia lekarskie

Od początku 2016 roku zwolnienia lekarskie wystawiane są w formie elektronicznej. Obecnie muszą być podpisywane kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP za pośrednictwem systemu teleinformatycznego ZUS. Po wejściu w życie zmian zwolnienia będzie można uwierzytelniać elektroniczne przy użyciu Platformy Usług Elektronicznych ZUS, co będzie bezpłatne i prostsze. Nowe przepisy wejdą w życie 1 grudnia br., z wyjątkiem artykułów wykluczających wystawianie papierowych zwolnień – te będą obowiązywały od 1 lipca 2018 r.

Większa ochrona roszczeń pracowników

Ogromne znaczenie dla pracujących ma również rozszerzenie ochrony roszczeń pracowników, którzy w sytuacji niewypłacalności pracodawcy zostali pozbawieni zatrudnienia oraz świadczeń przysługujących im z tego tytułu oraz przyspieszenie udzielania pomocy finansowej pracownikom w związku z faktycznym zaprzestaniem działalności przez pracodawcę. Zmiany porządkują i usprawniają tryb wypłaty świadczeń przez wojewódzkie urzędy pracy.

Dodatkowo wprowadzono zwolnienie z opłaty stosunkowej w sprawach z zakresu prawa pracy, dotyczących dochodzenia zwrotu należności powstałych w wyniku realizacji przepisów z zakresu ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy w przypadku, gdy wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 tys. złotych. Przepisy weszły w życie we wrześniu 2017 r.

Prace nad nowym Kodeksem pracy

Zmieniająca się sytuacja na rynku pracy sprawia, że normy prawne tworzące indywidualne prawo pracy wymagają zmian. W związku z tym 15 września br. powołano nową Komisję Kodyfikacyjną Prawa Pracy. Komisja pracuje w dwóch zespołach: Zespole do spraw opracowania projektu ustawy - Kodeks pracy oraz w Zespole do spraw opracowania projektu ustawy - Kodeks zbiorowego prawa pracy. Kadencja Komisji trwa 18 miesięcy.

Wsparcie dla opiekunów osób niepełnosprawnych

Po śmierci osoby niepełnosprawnej/zależnej jej opiekun, który utraci prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, może ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych oraz świadczenie przedemerytalne. Rozwiązanie to obowiązuje od 1 stycznia 2017 r.

Przywrócony wiek emerytalny

Od 1 października 2017 roku został przywrócony wiek emerytalny 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Tym samym prawo do emerytury uzyskało ponad 400 tys. osób. To z jednej strony spełnienie obietnicy złożonej wyborcom, a z drugiej – wyjście naprzeciw oczekiwaniom polskiego społeczeństwa, które w znacznej większości nie zgadzało się na podniesienie wieku emerytalnego wprowadzonego przez poprzednią ekipę rządzącą.

Przywrócenie wieku emerytalnego ma na celu przede wszystkim umożliwienie każdemu ubezpieczonemu podjęcie samodzielnej decyzji o momencie zakończenia aktywności zawodowej. Ustawa określa minimalny wiek, w którym można skorzystać z prawa do emerytury. Efektem opóźnienia przejścia na emeryturę o rok jest o ok. 8% wyższe świadczenie. Jest to jeden z największych przyrostów na świecie.

ZUS ma zabezpieczone środki na wypłaty wszystkich świadczeń.Dotyczy to przyznanych już emerytur, świadczeń dla osób, które złożyły już wniosek o emeryturę, jak również świadczeń dla osób, które wniosek o emeryturę zdecydują się złożyć w przyszłości.

Wzrost minimalnej emerytury

Z myślą o poprawie warunków życia najuboższych seniorów od 1 marca 2017 roku minimalna emerytura, renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy oraz renta rodzinna wzrosły z 882,56 do 1 tys. zł. W ten sposób świadczenia te osiągnęły poziom 50% minimalnego wynagrodzenia.

Od 1 października br. prawo do minimalnej emerytury zyskały kobiety, mające co najmniej 20 lat stażu pracy i mężczyźni mogący się wykazać 25-letnim stażem pracy. Trzeba bowiem pamiętać, że warunkiem nabycia prawa do emerytury według nowych zasad jest ukończenie powszechnego wieku emerytalnego oraz zapisanie na koncie w ZUS jakiegokolwiek okresu ubezpieczenia emerytalnego. Przed zmianą uprawniający do minimalnej emerytury staż pracy wynosił 22 lata (dla kobiet) i 25 lat (dla mężczyzn).

Wyższe świadczenia rentowe

Na tym jednak nie koniec. Podniesiona została również wysokość renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (z 676,75 zł do 750 zł) oraz renty socjalnej (z 741,35 do 840 zł). Do nowej wysokości gwarantowanej zostało podniesionych 521,2 tys. świadczeń wypłacanych z ZUS oraz 203,4 tys. świadczeń rolniczych wypłacanych z KRSUS, a także wszystkie renty socjalne (280 tys.).

W wyniku nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych od 1 marca 2018 roku – z wyrównaniem od 1 marca 2017 roku – do kwot gwarantowanych świadczeń zostanie podniesionych 105 tys. emerytur z urzędu. W przypadku emerytury z urzędu przyznanej w zamian za rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy miesięczny wzrost świadczenia wyniesie 107,44 zł brutto (w skali roku 1289,28 zł), a w przypadku zmiany z renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy 63,25 zł brutto (w skali roku 759 złotych).

W kolejnej odsłonie bilansu dwóch lat – o działaniach i dokonaniach rządu i resortu w obszarze polityki senioralnej.