Wyjaśnienia w związku z artykułem "Walka z bezrobociem to wyrzucanie pieniędzy"
23-02-2011
Artykuł Jacka Kowalczyka pn. „Walka z bezrobociem to wyrzucanie pieniędzy” zawiera nieprawdziwe tezy dotyczące realizacji polityki rynku pracy w Polsce i efektywności wydatkowanych na ten cel środków.
W szczególności nieprawdziwa jest teza o braku efektywności szkoleń dla bezrobotnych, gdyż przeczą temu wyniki badań statystycznych prowadzonych w ramach sprawozdawczości rynku pracy. Stosowane w tych badaniach wskaźniki efektywności szkoleń opierają się na dość restrykcyjnych założeniach, gdyż analizowane jest zatrudnienie uczestników szkoleń w stosunkowo krótkim okresie tj. w okresie do 3 miesięcy po zakończeniu szkoleń. W świetle ww. badań w 2010 r. na 178 502 osoby, które uczestniczyły w szkoleniach, pracę podjęło 58 861 osób, tj. 34,8%. Wśród osób kończących szkolenia w trybie indywidualnym (tj. szkolenia wskazane przez bezrobotnych) wskaźnik zatrudnienia jest nieco wyższy i wynosi 37,8%, gdyż na 38 932 osoby, które ukończyły takie szkolenia, w okresie 3 miesięcy pracę podjęło 14 726 osób. Należy jednak podkreślić, że niezależnie od tzw. efektywności zatrudnieniowej nie mniej ważne są inne efekty szkolenia dotyczące sfery dydaktycznej i społecznej, takie jak wzrost określonych kompetencji, wzrost samooceny i motywacji do zmiany swojej sytuacji na rynku pracy.
Nie można się również zgodzić z tezą o niewykorzystywania naukowych badań nt. wpływu interwencjonizmu państwa na rynek pracy, gdyż Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej od wielu lat prowadzi aktywną współpracę z przedstawicielami środowisk naukowo-badawczych w zakresie tworzenia instrumentów do badania efektywności usług rynku pracy, jak i narzędzi służących doskonaleniu tych usług.
Przykładem takiej współpracy jest realizacja przez Szkołę Główną Handlową projektu badawczego poświęconego ocenie efektywności usług i instrumentów rynku pracy służących podnoszeniu kwalifikacji bezrobotnych (głównie szkoleń i staży) oraz wypracowaniu rekomendacji dotyczących modyfikacji tych usług i instrumentów. Rekomendacje przedłożone przez ekspertów zostały wykorzystane przy nowelizacji przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy określających zasady realizacji aktywnych programów rynku pracy. W szczególności w projektowanych rozwiązaniach ustawowych i podejmowanych działaniach pozalegislacyjnych uwzględnione zostały wnioski i rekomendacje eksperckie dotyczące takich kwestii, jak:
• rozwijanie współpracy między wojewódzkimi i powiatowymi urzędami pracy,
• racjonalizacja współpracy z pracodawcami,
• racjonalizacja współpracy z ośrodkami pomocy społecznej w zakresie aktywizacji zawodowej osób zagrożonych marginalizacją,
• otwarcie urzędów pracy na szersze grupy klientów poszukujących pracy,
• dotarcie z informacją o usługach rynku pracy do poziomu mieszkańców gmin,
• indywidualizacja podejścia do aktywizacji bezrobotnych (upowszechnienie Indywidualnych Planów Działania),
W ubiegłym roku we współpracy z Instytutem Pracy i Polityki Społecznej oraz pracownikami naukowymi Uniwersytetu Łódzkiego został opracowany nowy model badania zapotrzebowania na kwalifikacje, który będzie wdrażany w urzędach pracy jako narzędzie służące dostosowaniu szkoleń do potrzeb pracodawców.
Niezależnie od powyższego zarówno ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, jak i rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie standardów i warunków prowadzenia usług rynku pracy obligują urzędy pracy do prowadzenia badań i analiz rynku pracy oraz wykorzystywania wyników tych analiz w realizacji lokalnej polityki rynku pracy. Jednym z podstawowych ogólnopolskich badań służących dopasowaniu szkolenia do potrzeb rynku pracy jest monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Wyniki prowadzonych badań są publikowane na portalu publicznych służb zatrudnienia www.psz.praca.gov.pl.
Warto podkreślić, że mimo kryzysu gospodarczego poziom bezrobocia w Polsce nie wrócił do maksymalnego poziomu (3,3 mln osób w końcu lutego 2003 r.). Dzięki interwencji państwa i przeznaczeniu w 2010 r. niemal 7 mld zł na aktywizację, udział w aktywnych programach rynku pracy rozpoczęło ponad 804 tys. osób i tym samym udało się zapobiec wysokiemu wzrostowi bezrobocia, które w końcu 2010 r. nadal nie przekraczało 2 mln osób i było tylko o 3,3% wyższe niż rok wcześniej. Równocześnie Polska z kraju o najwyższym w UE wskaźniku bezrobocia w latach 2004-2006 stała się krajem, w którym stopa bezrobocia w 2009 r. była niższa od średniej dla 27 krajów UE (8,3% wobec 9,0%), natomiast w grudniu 2010 r. wyniosła 10% (wobec 9,6% w UE 27), co sytuuje nasz kraj tylko nieznacznie poniżej średniej w UE.
W artykule „Walka z bezrobociem to wyrzucanie pieniędzy” Jacek Kowalczyk skrótowo odnosząc się do informacji o zmniejszeniu wydatków budżetowych na walkę z bezrobociem w roku 2011 (zmniejszenie w 2011 roku środków Funduszu Pracy na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu) poszukuje uzasadnienia dla tej decyzji w raporcie opracowanym na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego przez firmę PAG Uniconsult zatytułowanego „Wpływ polityki spójności na poziom i jakość zatrudnienia w Polsce”.
Raport opublikowany w lipcu 2010 roku dotyczy Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich realizowanego w latach 2004-2006 i szkoleń realizowanych w ramach działań 1.2 „Perspektywy dla młodzieży” oraz 1.3 „Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia” dofinansowywanych z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). Podstawą do wydatkowania środków EFS były porozumienia podpisywane pomiędzy Ministrem Rozwoju Regionalnego a samorządami województw.
Dokumenty programowe: Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006 oraz Uzupełnienie Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich (zawierające tabele wskaźników monitorowania poszczególnych priorytetów i działań – wartości do osiągnięcia) wraz z Wytycznymi Ministra Rozwoju Regionalnego były podstawą wydatkowania środków EFS. Szkolenia realizowane w ramach projektów z dofinansowaniem EFS były organizowane, nadzorowane i monitorowane przez ten resort.
Zatem cytowanie fragmentów wyników badań, do których przeprowadzenia Ministerstwo Rozwoju Regionalnego było zobowiązane (dotyczących tej części działań na rzecz rynku pracy, które są prowadzone w ramach funduszy strukturalnych za które odpowiada MRR) oraz wyciąganie wniosków dla całego obszaru rynku pracy nie jest właściwe.
Resort pracy nie jest odpowiedzialny za zarządzanie wykorzystaniem alokacji środków unijnych w zaplanowanych na poszczególne lata wysokościach a przede wszystkim nie jest zainteresowany jak najszybszym wydawaniem tej części publicznych pieniędzy, ale jak najskuteczniejszym ich wydatkowaniem na walkę z bezrobociem.
