Wyjaśnienia w zw. z artykułem w „Polityce” (nr 15) pt. „Monika pyta”

Odnosząc się do artykułu zamieszczonego w „Polityce” (nr 15) pt. „Monika pyta” wyjaśniamy, że celem rozwiązań przewidzianych w ustawie z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz. U. poz. 1860) jest uregulowanie wsparcia dla kobiet w ciąży i rodzin, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet w ciąży powikłanej oraz w sytuacji niepowodzeń położniczych, a także dzieci, u których zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą ich życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu. W ustawie znalazły się podstawowe elementy, które są możliwe do szybkiego wprowadzenia i które mają szansę realnie wpłynąć na poprawę sytuacji kobiet w ciąży i rodzin.

Opieka państwa w zakresie przewidzianym w ustawie obejmuje dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej, w tym do diagnostyki prenatalnej oraz dostęp do instrumentów polityki na  rzecz rodziny. Należy podkreślić, że kwestie dotyczące opieki zdrowotnej leżą w  kompetencjach Ministerstwa Zdrowia.

Jednym z elementów wsparcia, przewidzianego do realizacji na podstawie ustawy o  wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, jest zapewnienie jednorazowego świadczenia w wysokości 4000 zł z tytułu urodzenia się żywego dziecka, u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu. Przyznanie ww. świadczenia jest realnym wsparciem, które ma pozwolić na zabezpieczenie podstawowych potrzeb dziecka i rodziny tuż po urodzeniu się dziecka, a przed uruchomieniem pozostałych, już funkcjonujących, systemowych rozwiązań takich jak możliwość korzystania ze świadczeń dla rodziców, wsparcia związanego z niepełnosprawnością czy wsparcia rehabilitacyjnego.

Zgodnie z przepisami ww. ustawy wsparcie obejmuje zapewnienie dostępu do  poradnictwa w zakresie rozwiązań wspierających rodzinę. Może ona skorzystać z  poradnictwa w zakresie przezwyciężania trudności w pielęgnacji i wychowaniu dziecka, wsparcia psychologicznego, pomocy prawnej (w szczególności w zakresie praw rodzicielskich i uprawnień pracowniczych), a także w zakresie dostępu do rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz świadczeń opieki zdrowotnej.

Poradnictwo koordynowane jest przez asystenta rodziny. Koordynacja ta polega na  opracowywaniu katalogu wsparcia możliwego do uzyskania oraz występowaniu przez asystenta rodziny do odpowiednich podmiotów, w celu umożliwienia skorzystania ze  wsparcia. Koordynacja wsparcia jest podejmowana przez asystenta rodziny na wniosek.

Mając na uwadze bardzo ważną rolę asystentów rodziny w koordynacji wsparcia, odbyły się szkolenia dla ponad tysiąca asystentów rodziny z całego kraju. Bliższych informacji w ww. zakresie może udzielić Departament Polityki Rodzinnej.

Jednocześnie odnosząc się do kwestii dostępu do informacji o rozwiązaniach wynikających z ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” należy podkreślić, że  szczegółowe informacje zawiera Informator pn. Sprawdź jakie uprawnienia przysługują ci  w ramach ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin  „Za życiem”, dostępny na stronach internetowych m.in. Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwa Zdrowia.  Z ww. ustawy wprost wynika obowiązek udzielania informacji w zakresie objętym informatorem przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych.

Uchwalenie ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i  rodzin „Za życiem” było pierwszym elementem przygotowywanych kompleksowych działań. Uchwalenie ustawy dało Radzie Ministrów możliwość podjęcia dalszego działania w zakresie przygotowania i wdrożenia programu kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem”.

Program przewiduje konkretne rozwiązania m.in. utworzenie ośrodków koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczych ze szczególnym uwzględnieniem wczesnego wspomagania rozwoju dzieci od momentu wykrycia niepełnosprawności lub zagrożenia niepełnosprawnością, dofinansowanie zapewnienia funkcjonowania miejsc opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 posiadających orzeczenie o niepełnosprawności lub wymagających szczególnej opieki, a także wsparcie członków rodziny w opiece nad osobą niepełnosprawną poprzez możliwość uzyskania pomocy w formie tzw. opieki wytchnieniowej.

W Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej trwają prace nad rozwiązaniami legislacyjnymi wprowadzającymi rozwiązania przewidziane w programie. Projekty stosownych zmian obowiązujących przepisów będą szeroko konsultowane również ze  środowiskiem osób niepełnosprawnych, także w ramach spotkań regionalnych. Obecnie do  uzgodnień, konsultacji publicznych oraz opiniowania - przekazany został projekt ustawy o  zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją programu „Za  życiem”.