Wyjaśnienie w związku z artykułem „Dekomunizacja kombatantów”, Rzeczpospolita z 8 listopada 2017 r.
08-11-2017
W związku z artykułem „Dekomunizacja kombatantów”, opublikowanym w Rzeczpospolitej z 8 listopada 2017 r., wyjaśniamy:
Kombatantami są osoby, które brały udział w wojnach, działaniach zbrojnych i powstaniach narodowych, wchodząc w skład formacji wojskowych lub organizacji walczących o suwerenność i niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej.
Sejm uchwalając w 1991 r. ustawę o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1255, z późn. zm.) przesądził, że utraciła moc ustawa z dnia 26 maja 1982 r. o szczególnych uprawnieniach kombatantów (Dz. U. poz. 122, z późn. zm.).
W przepisach przejściowych przesądzono, że osoby, które uzyskały uprawnienia kombatanckie na podstawie dotychczasowych przepisów, zachowują te uprawnienia, z zastrzeżeniem że pozbawia się uprawnień kombatanckich między innymi osoby, które uzyskały uprawnienia wyłącznie z tytułu działalności w latach 1944 – 1956 w charakterze „uczestników walk o ustanowienie i utrwalanie władzy ludowej”.
W 1997 r. Sejm rozszerzył ten przepis i między innymi dodał zdanie „Uprawnienia te zachowują jednak osoby, które uczestniczyły w Wojnie Domowej w Hiszpanii w latach 1936 – 1939 lub które uprawnienia te uzyskały z tytułów określonych w ustawie, oraz żołnierze z poboru, którzy pełnili służbę wojskową w Wojsku Polskim w okresie od 10 maja 1945 r. do czerwca 1947 r.”.
Zgodnie z projektowaną obecnie nowelizacją ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego proponuje się zasadniczo przywrócenie pierwotnego brzmienia tego przepisu z 1991 r. , a tym samym wykreślenie wskazanego wyżej zdania dodanego w 1997 r.
Oznacza to, że projektowana zmiana „zmierza do uniemożliwienia zachowania uprawnień kombatanckich przyznanych przed 1991 r. żołnierzom ludowego Wojska Polskiego, którzy w latach 1945-1947 walczyli wyłącznie z niepodległościowym podziemiem lub w ogóle nie uczestniczyli w działaniach zbrojnych. Jeśli jednak żołnierze służący w tym okresie walczyli z UPA lub Werwolfem, to – nawet wtedy, gdy walczyli również z niepodległościowym podziemiem – uprawnienia będą mogli zachować. Jest to zatem powrót do stanu prawnego istniejącego przed 1997 r., czyli przed zmianami wprowadzonymi do ustawy kombatanckiej przez zdominowany przez postkomunistów parlament.Ustawa kombatancka, jak wynika z jej preambuły, ma honorować osoby zasłużone w walce o niepodległość i suwerenność Ojczyzny – w świetle tego trudno bronić stwierdzenia, że jeśli ktoś walczył wyłącznie z niepodległościowym podziemiem, tym samym oddał jakiekolwiek zasługi dla niepodległości Polski.” – ( z uzasadnienia projektu ustawy).
