Wyjaśnienie w związku z artykułem „Uwaga na emeryturę czerwcową”, Gazeta Wyborcza, 21.05.2018 r.

W związku z artykułem opublikowanym w Gazecie Wyborczej „Uwaga na emeryturę czerwcową” MRPiPS wyjaśnia:

Wysokość emerytury ustalanej wg tzw. nowych zasad wymiaru, określonych w art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383, z późn. zm.) stanowi kwota będąca wynikiem podzielenia podstawy obliczenia przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku osoby przechodzącej na emeryturę.

Czynnikiem, który znacząco wpływa na wysokość emerytury jest waloryzacja składek emerytalnych oraz kapitału początkowego, które są składnikami podstawy obliczenia emerytury. Ich waloryzację przeprowadza się systemem rocznym do czasu, gdy ubezpieczony zgłosi wniosek o emeryturę. Metoda rocznej waloryzacji nie uwzględnia przyrostu przypisu składek w ostatnich miesiącach przed przejściem na emeryturę, dlatego składki i kapitał początkowy waloryzuje się dodatkowo kwartalnie za okres, za który nie były objęte waloryzacjami rocznymi. Mechanizm rocznej waloryzacji jest zatem uzupełniony waloryzacją kwartalną, która ma na celu zabezpieczenie stanu konta ubezpieczonego przed dewaluacją w okresie, za który nie można już przeprowadzić waloryzacji rocznej.

Emerytura przyznana w czerwcu może być niższa dlatego, że suma wskaźników waloryzacji kwartalnej, którymi zostałyby objęte jej składki emerytalne oraz kapitał początkowy przy przejściu na emeryturę w kwietniu lub maju, jest zwykle wyższa od wskaźnika waloryzacji rocznej. Jest to spowodowane wysokim wskaźnikiem waloryzacji za I kwartał danego roku. W pierwszym kwartale roku wzrost przypisu składek w stosunku do czwartego kwartału poprzedniego roku jest wyższy niż w pozostałych kwartałach w związku z kumulacją periodycznych wypłat wynagrodzeń w I kwartale roku. Oznacza to, że wskaźnik waloryzacji składek za I kwartał danego roku jest zwykle wyższy niż roczny wskaźnik waloryzacji składek. Im większa jest ta różnica, tym waloryzacja kwartalna składek jest korzystniejsza od waloryzacji za ten sam okres w ujęciu rocznym. W konsekwencji, przejście na emeryturę w czerwcu może być mniej korzystne niż w pozostałych miesiącach II kwartału danego roku.

Z uwagi na  utrzymywanie się tej  tendencji, doradcy emerytalni oraz pracownicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przyjmujący wnioski o świadczenia emerytalne informują każdą osobę zgłaszającą  wniosek w czerwcu, że jeśli przejdzie na emeryturę chociażby o jeden miesiąc później, to uzyska wyższą kwotę emerytury. Akcja informacyjna Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przynosi efekty. Na wzrost świadomości ubezpieczonych o znaczeniu daty wniosku o emeryturę świadczy m.in. to, że do  Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wpływa znacznie mniej korespondencji w tej sprawie.

Problem tzw. emerytur czerwcowych jest przez resort wnikliwie analizowany w celu rozważenia możliwości korekty obowiązujących regulacji w tym zakresie. Decyzja w tej sprawie nie została jeszcze podjęta, ponieważ poszukiwane jest rozwiązanie, które zlikwiduje negatywne skutki przejścia na emeryturę w czerwcu, a jednocześnie nie spowoduje negatywnych skutków dla osób przechodzących na emeryturę w pozostałych 11 miesiącach roku.