Minister Elżbieta Rafalska w „Rozmowach niedokończonych” na antenie TV Trwam, 11 lipca 2016 r.

– Od zwycięstwa Prawa i Sprawiedliwości w wyborach parlamentarnych bardzo ważną zmianą jest powstałe ministerstwo – nie tylko pracy i polityki społecznej, ale przede wszystkim – rodziny. Ta zmiana nie jest zmianą symboliczną, ale rzeczywistą. Muszę podkreślić, że zostało to bardzo dobrze przyjęte przez wiele środowisk, chociaż opozycja mówiła, że będzie to tylko i wyłącznie kosztowna zmiana nazwy. Ta zmiana jest niezwykle ważna, gdyż wskazuje, że na pierwszym miejscu stawiamy rodzinę, następnie pracę, która jest niezwykle ważna i politykę społeczną, co pokazuje, że nie uciekamy od innych problemów społecznych, bo one niezależnie od sytuacji gospodarczej były są, i będą, a naszym zadaniem jest zmniejszanie ich obszarów – podkreśla minister Elżbieta Rafalska.

- Sama nazwa obliguje nas do prowadzenia prawdziwej polityki rodzinnej, gdyż ona przez wiele lat w Polsce była utożsamiana z polityką socjalną, czyli wspierania wyłącznie rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej. Tym razem mówimy, że instrumenty wspierania rodziny maja mieć charakter uniwersalny, powszechny. Polityka rodzinna nie może być polityką resortową.

- Program rządowy „Rodzina 500 plus” to nie jedyne zadanie ministerstwa. Pracujemy już nad kolejnymi programami wspierającymi polskie społeczeństwo nie chodzi tu jedynie o mieszkania dla rodzin, mimo, że jest to bardzo pilna sprawa, ale również chodzi o sytuację na rynku pracy.

- Chodzi nie tylko o wsparcie finansowe dla rodziny ze strony państwa, bo rodzina również chce być silna poprzez własne działanie. Państwo więc musi zmienić zasady odnośnie zatrudnienia osób na umowy zlecenie, czy na umowy śmieciowe. Dlatego chcemy wprowadzić minimalną stawkę godzinową. Mówimy też o wprowadzeniu polityki demograficznej, gdyż szybko starzejące się polskie społeczeństwo staje wobec nowych wyzwań.

- Zadaniem ministerstwa jest również wymagający naprawy system emerytalny i tym na pewno się zajmiemy – zapewniła minister Rafalska.

- Mamy w tym roku przegląd emerytalny. Chcemy, żeby były rekomendacje, które wskażą, jak ten system emerytalny naprawić, żeby świadczenia emerytalne były wyższe. Żeby ten polski system dawał większe poczucie bezpieczeństwa materialnego na przyszłość, kiedy już nie będziemy mogli pracować. Tych wyzwań jest na pewno sporo.

- Priorytetem jest polityka rodzinna, 500 plus to jej ważny początek. Teraz będziemy myśleć o instytucjach opieki nad dzieckiem, co istotne w naszych warunkach, gdy musimy zarabiać i godzić pracę z wychowywaniem dzieci.

- Ministerstwo musi prowadzić działania, które poprawią dzietność w Polsce. Zadaniem ważnym dla Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej jest to, żeby polska rodzina czuła wsparcie od państwa. Do sukcesu można zaliczyć fakt, że mamy już długie urlopy macierzyńskie, ale nie jest to wystarczający bodziec do tego, ażeby dzietność w Polsce była wyższa – zauważa minister.

- Prowadzimy też programy pomagające w dziennej opiece nad osobami starszymi, zauważamy, że wydłuża się wiek życia, ale nie zawsze w dobrym zdrowiu, zatem jest potrzeba zapewnienia starszym dostępnych świadczeń zdrowotnych. Osobnym wyzwaniem jest rynek pracy – musimy myśleć o aktywizacji zawodowej osób 50+, o zmianach na rynku pracy jakie niosą ze sobą zmiany w systemie emerytalnym.

Minister Rafalska oceniła również pierwsze miesiące funkcjonowania programu „Rodzina 500+”.

- W tym momencie ponad 3 mln 240 tys. polskich dzieci otrzymuje świadczenie 500+. Do portfeli polskich rodzin trafiło już ponad 5 mld zł, a do końca roku ta kwota wyniesie około 17 mld zł. Fakty wskazują, że ten program dobrze oddziałuje na polskie rodziny; w przedszkolu obserwuje się, że dzieci często noszą nowe ubranka, w szkołach jest większe zainteresowanie wyjazdami, niektóre dzieci po raz pierwszy wyjada na wakacje, są większe wydatki na żywność, czy edukację. Dzisiaj spotkałam się z informacją, że wzrasta ilość sprowadzanych używanych samochodów – i można żartować, że ściągamy używane pojazdy, ale sami zanim wsiedliśmy do nowych samochodów, takimi właśnie jeździliśmy – podkreśla minister rodziny, pracy i polityki społecznej.

- Dziś dajemy kobietom wybór: jeśli dla dobra rodziny lepsza będzie czasowa dezaktywacja zawodowa kobiety, to może ona poświęcić się domowi i dzieciom, wykorzystując pieniądze z programu 500 plus. Zresztą najczęściej na taki krok decydowały się kobiety bardzo nisko opłacane.

Elżbieta Rafalska wskazała, że jeśli program rodzina 500+ będzie wymagał zmian, to na pewno rząd będzie starał się je wprowadzić. - Ten program jest cały czas monitorowany i sprawdzany.

- Nic nigdy nie zastąpi rodziny – nie ma doskonalszej instytucji niż rodzina; państwo, szkoła czy przedszkole mają tylko wspierać rodzinę i jej pomagać – podkreśla Elżbieta Rafalska.

- Niezwykle ważna jest autonomia rodziny. Państwo ma pomagać, a nie ingerować w rodzinę. Jedno z pierwszych działań ministerstwa to był zakaz czy ograniczenie tych sytuacji, które bulwersowały opinie publiczną, a więc zabieranie dzieci z rodzin z powodów biedy czy trudnej sytuacji materialnej. Tak samo szkoły czy przedszkola powinny wspierać funkcję wychowawczą rodziny, ale na pewno jej nie zastępować. Jeżeli zaś mówimy o zastępowaniu, czy uzupełnianiu rodziny, to jedynie w skrajnych przypadkach, gdzie rodzina nie wywiązuje się ze swoich podstawowych zadań dotyczących dziecka czy dzieci. Takiej rodzinie trzeba jednak również pomóc poprzez np. terapie, leczenie czy ewentualnie pomoc socjalną – mówiła minister Rafalska.

Rozmawiał O. Benedykt Cisoń CSsR