Klasyfikacja zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy jest wydawana rozporządzeniem ministra właściwego do spraw pracy na podstawie delegacji ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2017 r. poz. 1065 z późn. zm., art. 36. ust. 8). Rozporządzenie jest cyklicznie (co 2-3 lata) nowelizowane celem dostosowania do zmian zachodzących na rynku pracy.
Obowiązuje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania z dnia 7 sierpnia 2014 r. (Dz. U. z 2014 r. poz. 1145) - test jednolity Obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 grudnia 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania” (Dz. U. z 2018 r. poz. 227).
Klasyfikacja jest hierarchicznie usystematyzowanym zbiorem nazw zawodów i specjalności (prac) występujących na rynku pracy i stanowiących źródło dochodów. Zawód definiowany jest jako zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Specjalność pojawia się w wyniku podziału pracy w ramach zawodu.
Klasyfikacja jako „spis z natury” grupuje poszczególne zawody i specjalności (według treści pracy i jej złożoności) oraz ustala kody cyfrowe i nazwy. Wyróżnione są grupy wielkie, duże, średnie i elementarne, a w obrębie grup elementarnych ewidencjonowane są zawody i specjalności. Klasyfikacja obejmuje także zawody, które można uzyskać w systemie szkolnictwa zawodowego, które oznaczone są dodatkowo symbolem „s”.
Polska Klasyfikacja zawodów i specjalności jest metodologicznie oparta na Międzynarodowej Standardowej Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 (ang. International Standard of Classification of Occuaptions), rekomendowanej do stosowania poszczególny m krajom przez Międzynarodową Organizację Pracy (MOP) i EUROSTART.
Klasyfikacja zawodów i specjalności jest narzędziem dla gromadzenia, porządkowania i analizy danych statystycznych i prognoz dot. rynku pracy. Znajduje zastosowanie w takich badaniach statystyki publicznej, jak np.: Spis powszechny ludności, Statystyka dochodów i warunków życia, Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności, Badanie struktury wynagrodzeń, Badanie edukacji dorosłych Wykorzystanie ITC w gospodarstwach domowych i przez osoby, Wypadki przy pracy, Choroby zawodowe. Wykorzystywana jest także w analizach rynku pracy prowadzonych przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, jak np.: Zarejestrowani bezrobotni oraz wolne miejsca pracy, Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Dane te są przydatne dla prowadzenia polityki zatrudnienia i edukacji. Klasyfikacja jest też wykorzystywana dla realizacji celów operacyjnych z zakresu pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego i szkoleń.
Więcej informacji na Wortalu: www.psz.praca.gov.pl.
