Do jakich umów ma zastosowanie minimalna stawka godzinowa?

Minimalna stawka godzinowa ma zastosowanie do umów zlecenia (art. 734 Kodeksu cywilnego) lub umów o świadczenie usług do których stosuje się przepisy o zleceniu
(art. 750 Kodeksu cywilnego).

Gwarancją otrzymywania stawki objęte zostały osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, które prowadzą działalność jednoosobowo i osobiście wykonują zadania wynikające z umowy.

Minimalna stawka godzinowa ma zastosowanie do osób samozatrudnionych wykonujących działalność gospodarczą zarejestrowaną w Polsce lub w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej lub państwem Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Podmioty zobowiązane do wypełnienia obowiązków wynikających z minimalnej stawki godzinowej: przedsiębiorcy oraz inne jednostki organizacyjne (np. instytucje publiczne, urzędy administracji rządowej).

Ustawowy obowiązek dotyczący zapewnienia minimalnej stawki godzinowej dla określonych umów cywilnoprawnych wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2017 r.

Wysokość tej stawki w 2018 r. wynosi 13,7 zł za każdą godzinę wykonanego zlecenia lub świadczonych usług.

W latach kolejnych stawka ta będzie waloryzowana w stopniu odpowiadającym wzrostowi minimalnego wynagrodzenia za pracę pracowników. 

Wysokość minimalnej stawki godzinowej stanowi kwotę przysługującą zleceniobiorcy za każdą godzinę wykonanego zlecenia lub świadczonych usług, podlegającą opodatkowaniu i oskładkowaniu, według zasad określonych w powszechnie obowiązujących przepisach, a także ewentualnym potrąceniom wierzytelności oraz egzekucji, z uwzględnieniem art. 833 kodeksu postępowania cywilnego. 

Przy ustalaniu należnego zleceniobiorcy wynagrodzenia istnieje możliwość potrącenia,
z przysługującego zleceniobiorcy lub świadczeniobiorcy wynagrodzenia, wierzytelności należnych zleceniodawcy lub usługodawcy.

Nie wszystkie umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług podlegają obowiązkowi zapewnienia minimalnej stawki godzinowej.

Obowiązek ten nie ma zastosowania do umów zawieranych między osobami fizycznymi nie prowadzącymi działalności gospodarczej.

Wyłączone spod stosowania minimalnej stawki godzinowej zostały także następujące umowy, o których mowa w art. 734 i art. 750 Kodeksu cywilnego:

• jeżeli o miejscu i czasie wykonania zlecenia lub świadczenia usług decyduje przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi i przysługuje mu wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne; przesłanką wyłączenia ze stosowania obowiązku zapewnienia minimalnej stawki godzinowej jest więc spełnienie trzech warunków łącznie  (czas, miejsce i prowizja),
• określone umowy o świadczenie usług dotyczące sprawowanej osobiście w sposób ciągły całodobowej opieki nad osobami lub grupą osób.

Aby zastosowanie znalazła minimalna stawka godzinowa strony nie muszą w umowie określić wynagrodzenia w stawce godzinowej.

Wynagrodzenie może być w umowie określone dowolnie, np. w stawce miesięcznej. Istotne jest, aby wypłacone wynagrodzenie, w przeliczeniu na godzinę wykonanej pracy, nie było niższe niż gwarantowana minimalna stawka godzinowa obowiązująca w danym roku.

Co do zasady, kwestia ustalania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług powinna być określona w umowie zawartej przez strony. W przypadku braku takich ustaleń to zleceniobiorca będzie zobowiązany do przedłożenia w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej informacji o liczbie godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług.

Minimalna stawka godzinowa ma również zastosowanie do umów zawartych
w formie ustnej. W takim przypadku, zleceniodawca, przed rozpoczęciem wykonania zlecenia lub świadczenia usług, powinien potwierdzić zleceniobiorcy ustalenia co do sposobu potwierdzania liczby godzin. 

Gwarancja minimalnej wysokości wynagrodzenia przy umowach cywilnoprawnych, podobnie jak wynagrodzenie za pracę, podlega szczególnej ochronie:

• wypłata musi nastąpić w formie pieniężnej oraz w regularnych odstępach czasu (w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż 1 miesiąc – co najmniej raz w miesiącu), wg reguły określonej w art. 112 Kodeksu cywilnego,
• obowiązuje zakaz zrzeczenia się prawa do tego wynagrodzenia oraz przeniesienia go na inną osobę,
• wynagrodzenie podlega ochronie przed egzekucją na zasadach określonych w art. 833 kpc.

Jeżeli kilka osób przyjmie zlecenie lub zobowiąże się świadczyć usługi wspólnie, minimalną gwarancją wynagrodzenia objęta będzie każda z tych osób. 

Minimalna stawka godzinowa ma również zastosowanie do umów zawartych od dnia jej wejścia w życie, a także do umów zawartych przed dniem 1 stycznia 2017 r. i trwających po tym dniu.