Procedura ubiegania się o rentę

Decyzje o przyznaniu renty wydają organy rentowe właściwe ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie. Postępowanie w sprawie świadczenia może być wszczęte nie tylko na wniosek osoby zainteresowanej. Wniosek taki może być zgłoszony przez jej przedstawiciela ustawowego, opiekuna prawnego lub pełnomocnika. Pełnomocnikiem może być każda osoba fizyczna, która nie jest ograniczona w zdolności do czynności prawnych i działa na podstawie pełnomocnictwa. Może to być członek najbliższej rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, opiekun społeczny, przedstawiciel zakładu pracy. Wszyscy oni muszą jednak działać za zgodą zainteresowanego. Pełnomocnictwo lub zgoda powinny być udzielone przez zainteresowanego na piśmie. Postępowanie przyznania renty rozpoczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego.

 Obowiązuje dwuinstancyjne  postępowanie orzecznicze. Organem orzekającym w I instancji jest lekarz orzecznik ZUS, natomiast w II instancji orzekają komisje lekarskie Zakładu. Od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS osobie zainteresowanej przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu do komisji lekarskiej Zakładu w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia. Sprzeciw można wnieść za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej.

Podstawą do wydania decyzji przez organ rentowy w sprawie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy są:

- orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu,

- orzeczenie komisji lekarskiej.

Warto podkreślić, że niewykorzystanie drogi odwoławczej w ZUS spowoduje odrzucenie przez sąd odwołania opartego jedynie na orzeczeniu lekarza orzecznika.

Od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przysługuje odwołanie do właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego.

Jeżeli w odwołaniu od decyzji organu rentowego zostaną wskazane nowe okoliczności dotyczące niezdolności do pracy lub samodzielnej egzystencji, które powstały po dniu wydania orzeczenia przez lekarza orzecznika ZUS (od którego nie wniesiono sprzeciwu) bądź orzeczenia komisji lekarskiej ZUS, organ rentowy nie kieruje odwołania do sądu. Odwołanie takie zostanie przekazane przez organ rentowy lekarzowi orzecznikowi do ponownego rozpatrzenia, a poprzednia decyzja zostanie uchylona. Po rozpatrzeniu nowych okoliczności, wydana zostanie przez organ rentowy nowa decyzja, od której będzie można odwołać się do sądu.

Do wniosku o przyznanie renty należy dołączyć:

- zaświadczenie o stanie zdrowia, wydane przez lekarza prowadzącego leczenie – druk N-9

- wywiad zawodowy -druk ZUS N-10 wypełniony przez zakład pracy,-

- dokumenty potwierdzające przebyte okresy składkowe i nieskładkowe,

- zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia wystawione przez zakład pracy wg wzoru określonego przez ZUS (druk Rp-7)

Wysokość wynagrodzenia można udokumentować legitymacją ubezpieczeniową, a także na podstawie danych zawartych w umowie o pracę, pismach o powołaniu, mianowaniu oraz innych pismach, określających poziom wynagrodzenia danej osoby. W przypadku, gdy osoba starająca się o rentę nie może udowodnić w ten sposób wysokości wynagrodzenia może przedstawić kopię dokumentacji płacowej sporządzoną przez archiwum.

Prawo do renty powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków niezbędnych do nabycia tego prawa. Rentę wypłaca się od dnia powstania prawa do świadczeń , nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie renty. Rentę rodzinną wypłaca się natomiast od miesiąca śmierci ubezpieczonego, jeżeli wniosek zostanie złożony nie później niż w następnym miesiącu.

Uwaga: Szczegółowe informacje o zasadach składania wniosków rentowych znajdują się na stronach internetowych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (www.zus.pl).

Emerytura z urzędu przyznawana jest renciście, który osiągnął wiek uprawniający do emerytury. Emeryturę przyznaje się od dnia osiągnięcia przez rencistę wieku uprawniającego do emerytury, a w przypadku, gdy wypłata renty z tytułu niezdolności do pracy była wstrzymana, od dnia, którego podjęto jej wypłatę. Emerytura z urzędu nie może być niższa od pobieranej dotychczas renty.