Zasady orzekania o niezdolności do pracy i wypłaty zasiłków

Przy ustalaniu prawa do zasiłków dowodami stwierdzającymi czasową niezdolność do pracy z powodu choroby, konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny, pobytu w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej są zaświadczenia lekarskie o czasowej niezdolności do pracy, wystawiane na druku ZUS ZLA (nie dłużej niż do dnia 30 czerwca 2018 r.) lub w formie elektronicznej (tzw. E-ZLA). Na zwykłym druku lekarz wystawia zaświadczenie dotyczące przewidywanego terminu porodu a także niemożności wykonywania pracy wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz pobrania tych komórek, tkanek i narządów. Datę porodu dokumentuje się skróconym odpisem aktu urodzenia lub jego kopią, potwierdzoną przez płatnika zasiłku.

Zaświadczenie lekarskie ubezpieczony ma obowiązek dostarczyć płatnikowi zasiłków nie później niż w ciągu 7 dni od daty otrzymania, pod rygorem obniżenia o 25% zasiłku przysługującego za okres od 8 dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia zaświadczenia lekarskiego.
Prawo do zasiłków i ich wysokość ustalają oraz zasiłki te wypłacają płatnicy składek na ubezpieczeni chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego więcej niż 20 osób. W przypadku mniejszych zakładów pracy świadczenia nalicza i wypłaca ZUS. ZUS wypłaca również zasiłki, ubezpieczonym którzy prowadzą działalność gospodarczą, osobom z nimi współpracującym, duchownym, osobom podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu w Polsce z tytułu zatrudnienia u pracodawcy zagranicznego oraz osobom uprawnionym do zasiłku za okres po ustaniu ubezpieczenia.
Pracodawcy ubezpieczający powyżej 20 osób wypłacają zasiłki w terminach wypłaty wynagrodzeń lub dochodu ubezpieczonym. ZUS natomiast wypłaca zasiłki na bieżąco po uznaniu uprawnień, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od daty złożenia stosownych dokumentów.
W przypadku gdy płatnik lub ZUS nie wypłacą w terminie świadczeń zobowiązani są do wypłacenia odsetek ustawowych. Zasiłki mogą być wypłacane wyłącznie osobie, której te zasiłki przysługują lub osobie przez nią upoważnionej. Za osobę, której przysługuje świadczenie, zasiłek może pobrać również osoba, do której rąk wypłacane jest wynagrodzenie lub dochód ubezpieczonego.