Komu przysługuje Karta Dużej Rodziny?

Karta Dużej Rodziny przyznawana jest rodzinie z przynajmniej trójką dzieci:

- w wieku do ukończenia 18 roku życia,

- w wieku do ukończenia 25 roku życia, w przypadku gdy dziecko uczy się w szkole  lub w szkole wyższej,

- bez ograniczeń wiekowych, w przypadku dzieci legitymujących się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.

Dotyczy to także rodzin zastępczych oraz rodzinnych domów dziecka. Karta przyznawana jest każdemu członkowi rodziny. Dochód rodziny nie jest kryterium przyznania karty.

Prawo do posiadania Karty przysługuje członkowi rodziny wielodzietnej, który jest:

• osobą posiadającą obywatelstwo polskie, mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• cudzoziemcem mającym miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy udzielony
  w związku z okolicznością, o której mowa w art. 186 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia
  12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach ((Dz.U. z 2017 r. poz. 2206)), lub w związku
  z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, jeżeli zamieszkuje z członkami rodziny na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

mającym miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia
o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom jego rodziny w rozumieniu art. 2 pkt. 4 ustawy
z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz.U. z 2017 r. poz. 900), posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jaką datę ważności Karty należy ustalić w przypadku cudzoziemca?

Departament Polityki Rodzinnej, analizując ustawę z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, rekomenduje:

- w przypadku cudzoziemca mającego miejsce zamieszkania na terytorium RP na podstawie zezwolenia na pobyt stały, udzielonego na czas nieoznaczony zgodnie z art. 195 ust.1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, traktowanie go, odpowiednio, jak rodzica, małżonka rodzica lub dziecko;

- w przypadku cudzoziemca mającego miejsce zamieszkania na terytorium RP na podstawie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, udzielonego na czas nieoznaczony zgodnie z art. 211 ust.  1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, traktowanie go, odpowiednio, jak rodzica, małżonka rodzica lub dziecko;

- w przypadku cudzoziemca mającego miejsce zamieszkania na terytorium RP na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, traktowanie go jak cudzoziemca i przyznawanie mu Karty odpowiednio na okres, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o Karcie Dużej Rodziny, nie dłużej jednak niż na okres wynikający z dokumentu potwierdzającego prawo do zamieszkania na terytorium RP.

Na jak długo przyznawana jest Karta Dużej Rodziny?

Karta Dużej Rodziny przyznawana jest dzieciom do ukończenia 18. roku życia. Karta wydawana jest także dzieciom w wieku do ukończenia 25. roku życia, w przypadku gdy dziecko uczy się w:

• szkole – do dnia 30 września następującego po końcu roku szkolnego,
• szkole wyższej – do końca roku akademickiego, 

w którym jest planowane ukończenie nauki zgodnie z oświadczeniem o planowanym terminie ukończenia nauki w danej placówce.

Rok akademicki, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 września 2014 r. w sprawie warunków, jakim muszą odpowiadać postanowienia regulaminu studiów w uczelniach,  jest określony w regulaminie studiów.

Rodzice mogą korzystać z Karty dożywotnio. Osobom posiadającym orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności Karta wydawana jest na czas obowiązywania orzeczenia o niepełnosprawności. Karta przyznawana jest dzieciom umieszczonym w rodzinnej pieczy zastępczej na czas umieszczenia w danej rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka.

W przypadku dziecka przed ukończeniem 18. roku życia uczącego się w szkole i przedstawiającego oświadczenie o kontynuowaniu nauki w danej szkole po ukończeniu 18. roku życia, wprowadzając wniosek o przyznanie Karty Dużej Rodziny do systemu SI KDR należy w zakładce uprawnienia wybrać opcję: dziecko przed ukończeniem 18. roku życia kontynuujące naukę w szkole lub szkole wyższej. Pozwoli to na wydanie dziecku Karty Dużej Rodziny z datą ważności do dnia, w którym jest planowane ukończenie nauki w szkole.

Od 1 stycznia 2019 r. Karta Dużej Rodziny będzie przyznawana również rodzicom, którzy posiadali kiedykolwiek troje dzieci.

Na podstawie jakich dokumentów określana jest data ważności Karty dziecka powyżej 18. roku życia uczącego się w szkole lub w szkole wyższej?

Zgodnie z art. 11 ust. 1 pkt. 3 ustawy o Karcie Dużej Rodziny, data ważności Karty dziecka powyżej 18. roku życia uczącego się w szkole lub w szkole wyższej jest określana na podstawie oświadczenia o planowanym terminie ukończenia nauki w danej placówce.

Kiedy we wniosku zaznacza się opcję małżonek?

Opcję małżonek we wniosku zaznacza się, gdy osoba nie jest rodzicem co najmniej 3 dzieci.

Kto składa oświadczenie, że nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej ani ograniczony we władzy rodzicielskiej przez umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej w stosunku do co najmniej trojga dzieci?

Oświadczenie o ww. treści składają rodzice. Każdy rodzic składa takie oświadczenie we własnym imieniu, jednakże jeden z rodziców może podpisać takie oświadczenie również w imieniu drugiego rodzica.

W przypadku, gdy wniosek o przyznanie Karty Dużej Rodziny jest składany dla rodziny, w której żaden z małżonków nie jest rodzicem trojga dzieci, ale razem mają troje dzieci (na przykład w małżonkowie mają jedno wspólne dziecko i każdy z małżonków ma po jednym dziecku z innych związków), małżonkowie ci również powinni złożyć takie oświadczenie, jednakże w zmienionej formie – tylko w stosunku do swoich dzieci.

Co oznacza zapis z art. 4 ust. 1 ustawy o Karcie Dużej Rodziny dotyczący utrzymania przez rodzica co najmniej trojga dzieci?

Obowiązek utrzymywania dzieci przez rodziców określony jest w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym. Zgodnie z art. 133 § 1 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, rodzice obowiązani są do dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) względem dziecka, które nie jest jeszcze  w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. 

Czy należy składać oświadczenie o zgodzie na przetwarzanie danych osobowych?

Nie, jednak zgodnie z ustawą o Karcie Dużej Rodziny Minister może przetwarzać dane członków rodziny wielodzietnej w zakresie niezbędnym do realizacji zadań ustawy.

Ponadto Minister właściwy ds. rodziny może prowadzić działania mające na celu zwiększenie dostępności do informacji o uprawnieniach przysługujących rodzinom wielodzietnym na podstawie Karty, w szczególności przez przekazywanie członkom rodzin wielodzietnych informacji pochodzących od podmiotów, które przyznały uprawnienia rodzinom wielodzietnym.

Przy ubieganiu się o wersję elektroniczną Karty Dużej Rodziny, wyrażenie zgody na przetwarzanie danych osobowych odbędzie się automatycznie przy uruchamianiu aplikacji i zaakceptowaniu regulaminu

Czy Karta Dużej Rodziny przysługuje pracującemu studentowi?

Karta przysługuje pracującemu studentowi, bez względu na rodzaj studiów (licencjackie, magisterskie, jednolite, doktoranckie, dzienne, wieczorowe, zaoczne), pozostającemu na utrzymaniu rodziców.

Czy Karta przysługuje dzieciom małżonka?

Tak. Bez znaczenia jest, czy troje dzieci pochodzi ze związku małżeńskiego, czy też z innych związków małżonków. Zatem uprawnienia przysługiwać będą małżonkom i dzieciom w np. takich przypadkach:

• małżonkowie mają jedno wspólne dziecko i każdy z małżonków ma po jednym dziecku z innych związków,
• małżonkowie mają troje wspólnych dzieci, a jeden z małżonków ma dwoje dzieci
  z innych związków,
• małżonkowie nie mają wspólnych dzieci, ale jeden z małżonków ma troje dzieci
  z innych związków.

Czy gmina powinna gromadzić kopie okazywanych dokumentów?

Gmina sporządza, uwierzytelnia i gromadzi kopie okazywanych dokumentów. Należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 10 ust 9 ustawy o Karcie Dużej Rodziny wójt / burmistrz / prezydent miasta samodzielnie weryfikuje lub pozyskuje dane wskazane w ww. przepisie ustawy, a więc przedstawianie przez wnioskujących o KDR dokumentów potwierdzających te dane nie jest wymagane. Gmina pozyskuje informacje na podstawie własnych systemów.

Kto usuwa dane osobowe po upływie okresów ich przetwarzania (dane mogą być przetwarzane przez rok od dnia utraty prawa do korzystania z Karty, z wyjątkiem informacji dotyczących osób, którym Karta nie została przyznana – dane  przetwarza się przez okres roku od dnia, w którym decyzja odmawiająca prawa do Karty stała się ostateczna)?

Dane po okresie przetwarzania usuną się automatycznie z systemu. 

Czy rodzice zastępczy i osoby prowadzące rodzinne domy dziecka dostają Kartę Dużej Rodziny dożywotnio?

Rodzicowi, przez którego rozumie się także rodzica (rodziców) zastępczych lub osobę (osoby) prowadzącą rodzinny dom dziecka, Kartę przyznaje się dożywotnio, natomiast dziecku umieszczonemu w rodzinnej pieczy zastępczej - na czas umieszczenia w danej rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka. W przypadku braku określenia  terminu umieszczenia w rodzinnej pieczy zastępczej, Kartę przyznaje się do 18 r. ż. Jednakże w przypadku wystąpienia zmian mających wpływ na uprawnienie do korzystania z Karty członek rodziny wielodzietnej jest obowiązany do niezwłocznego powiadomienia o tym wójta / burmistrza lub prezydenta miasta. Wójt / burmistrz / prezydent miasta informuje o tym obowiązku wydając Kartę.  

Co w sytuacji, gdy członkowie rodziny wielodzietnej mają różne miejsca zamieszkania?

Jeżeli członkowie rodziny wielodzietnej mają miejsca zamieszkania w różnych gminach, wówczas, każdy z nich składa wniosek w gminie właściwej dla swojego miejsca zamieszkania, podając jednocześnie dane pozostałych członków rodziny (chyba że dane pozostałych członków rodziny wielodzietnej zawarte są już w systemie, za pomocą którego gmina zamawia Karty Dużej Rodziny). Zatem np. w sytuacji, gdy rodzic trojga dzieci, które mieszkają w innej gminie, złoży wniosek o przyznanie mu Karty Dużej Rodziny i we wniosku tym wskaże swoje dzieci, wówczas gmina właściwa dla zamieszkania tego rodzica powinna zamówić wydruk Karty Dużej Rodziny dla tego rodzica i nie zamawiać wydruku Kart Dużej Rodziny dla jego dzieci.  

Jak można ustanowić samorządowy program dla rodzin wielodzietnych?

Rada gminy, rada powiatu oraz sejmik województwa mogą uchwalić samorządowy program przyznający uprawnienia członkom rodzin wielodzietnych. Rada gminy, rada powiatu oraz sejmik województwa, przyjmując program, określają w szczególności:

1) zakres podmiotowy programu;

2) zakres uprawnień przysługujących członkom rodzin wielodzietnych;

3) zasady realizacji programu.

Przyjmowanie i realizacja samorządowych programów jest zadaniem własnym samorządu terytorialnego.

Czy istnieje możliwość połączenia ogólnopolskiej KDR z kartą samorządową?

Zgodnie z art. 28 ww. ustawy o Karcie Dużej Rodziny w przypadku gdy w gminie, powiecie lub województwie jest wprowadzony samorządowy program przyznający uprawnienia członkom rodzin wielodzietnych, gmina, powiat lub województwo może wykorzystać ogólnopolską Kartę jako dokument potwierdzający uprawnienie do korzystania z samorządowego programu. Można tego dokonać na podstawie uchwały przyjętej przez właściwy organ władzy samorządowej. Mieszkańcy gminy / powiatu / województwa na podstawie jednej Karty mogliby korzystać z uprawnień wprowadzonych programem samorządowym oraz z uprawnień na podstawie ogólnopolskiej Karty Dużej Rodziny.

Składanie wniosków o przyznanie Karty Dużej Rodziny lub wydanie duplikatu Karty Dużej Rodziny drogą elektroniczną.

Istnieje możliwość składania drogą elektroniczną ww. wniosków oraz dokumentów, wyłącznie za pomocą systemu teleinformatycznego utworzonego przez ministra właściwego ds. rodziny (Portal Informacyjno-Usługowy  Emp@tia, PIU Emp@tia),  dostępnym pod adresem: https://wnioski.mpips.gov.pl/ewnioski/index.eup?contrastVersion=0

Wzór wniosku o przyznanie Karty Dużej Rodziny lub wydanie duplikatu.