Czym jest Karta Dużej Rodziny?

Ogólnopolska Karta Dużej Rodziny to system zniżek dla rodzin wielodzietnych. Przysługuje niezależnie od dochodu rodzinom z przynajmniej trójką dzieci. Karta Dużej Rodziny oferuje system zniżek oraz dodatkowych uprawnień. Jej posiadacze będą mieli możliwość korzystania z katalogu oferty kulturalnej, rekreacyjnej czy transportowej na terenie całego kraju. Zniżki mogą oferować nie tylko instytucje publiczne, ale również przedsiębiorcy prywatni. Przystępując do programu zyskują prawo do posługiwania się znakiem „Tu honorujemy Kartę Dużej Rodziny”.

Od 1 stycznia 2018 r. Karta Dużej Rodziny będzie dostępna w dwóch formach: tradycyjnej (tj. plastikowej) i elektronicznej (tj. na urządzeniach mobilnych).

Osoby ubiegające się o Kartę będą składać jeden wniosek o przyznanie Karty Dużej Rodziny, na którym będą zaznaczać czy ubiegają się o Kartę tradycyjną czy elektroniczną czy obie, a po jego pozytywnym rozpatrzeniu przez gminę zostanie przyznana Karta w wybranej formie (jeśli zostaną przyznane 2 formy Karty obie będą miały ten sam numer). Jednocześnie, rodzic oraz małżonek rodzica, któremu zostanie przyznana Karta elektroniczna będzie mógł wizualizować na swoim urządzeniu mobilnym (przed wszystkim smartfonie) Karty elektroniczne swoich dzieci oraz drugiego rodzica lub małżonka rodzica.

Ponadto, jeśli członek rodziny wielodzietnej do dnia 31.12.2017 r. złożył wniosek o przyznanie Karty Dużej Rodziny, to przyznanie drugiej formy Karty wiąże się jedynie z weryfikacją, czy dany członek rodziny wielodzietnej posiada ważną formę Karty w innej formie, niż wnioskowana, a ponadto, czy uzupełnił adres poczty elektronicznej i numer telefonu komórkowego.

W przypadku osób, które wnioskują o dodatkową formę Karty Dużej Rodziny, nie ma potrzeby podawania na wniosku danych, którymi wójt/burmistrz/prezydent miasta już dysponuje ani złożenia oświadczeń, które stanowiły podstawę do przyznania Karty Dużej Rodziny.

Odpowiadamy na najczęstsze pytania.

Kiedy mogę złożyć wniosek o wydanie karty?

W każdym czasie, w godzinach pracy urzędu gminy/miasta lub w ośrodku pomocy społecznej, jeśli to ośrodek pomocy społecznej został przez wójta/burmistrza/prezydenta upoważniony do przyjmowania wniosków i wydawania Karty Dużej Rodziny.

Wniosek można również złożyć nie wychodząc z domu - elektronicznie, za pośrednictwem Platformy Informacyjno-Usługowej Emp@tia. Ten sposób jest o wiele wygodniejszy i łatwiejszy, gdyż wniosek wypełniany jest przez system po wprowadzeniu odpowiedzi na umieszczone w kreatorze pytania.

Aby móc składać wnioski elektronicznie konieczne jest posiadanie podpisu elektronicznego lub bezpłatnego profilu zaufanego. Bezpłatny profil zaufany można założyć on-line za pośrednictwem systemów bankowości elektronicznej banku PKO BP, Inteligo, ING Banku Śląskiego, Millennium, Pekao S.A., Envelo, mBANK. Należy wejść na stronę:  www.empatia.mrpips.gov.pl i  wybrać moduł eWnioski. Tam znajduje się instrukcja jak złożyć wniosek np. wniosku o świadczenie wychowawcze, przy czym procedura zakładania konta na platformie Emp@tia jest taka sama dla wniosku o przyznanie Karty Dużej Rodziny.

Jak ubiegać się o Kartę elektroniczną?

Wniosek należy złożyć w gminie właściwej ze względu na miejsce zamieszkania bądź elektronicznie
za pośrednictwem portalu Emp@tia. We wniosku należy zaznaczyć czy ubiega się o kartę tradycyjną czy elektroniczną czy o obie. Jeśli członek rodziny posiada już ważną Kartę i chce otrzymać tę kartę w drugiej formie (np. ma już kartę tradycyjną i chce otrzymać elektroniczną) należy zaznaczyć jako rodzaj wniosku – wniosek o przyznanie dodatkowej formy Karty Dużej Rodziny i zaznaczyć wybraną formę karty. Ponadto, w przypadku ubiegania się o Kartę elektroniczną konieczne jest wypełnienie załącznika ZKDR-04– Informacja o osobach, które będą mogły wyświetlać kartę elektroniczną na swoich urządzeniach mobilnych, w którym podaje się dane niezbędne do przyznania karty w tej formie (adres poczty elektronicznej, numer telefonu komórkowego) oraz wskazuje się osoby, które będą mogły wizualizować kartę tego członka rodziny – właściciela tej karty, rodzica lub małżonka rodzica.

Aby na urządzeniu rodziców były wyświetlane karty dzieci należy podać ich dane (imię, nazwisko, data urodzenia, numer PESEL lub numer dokumentu potwierdzającego tożsamość w przypadku osób nieposiadających numeru PESEL). W załączniku ZKDR-04 (Informacja o osobach, które będą mogły wyświetlać kartę elektroniczną na swoich urządzeniach mobilnych) rodzic lub małżonek rodzica może na swoim urządzeniu mobilnym wyświetlać następujące Karty:

1.     swoją

2.     drugiego rodzica lub małżonka

3.     dzieci.

Dzieci na swoim urządzeniu mobilnym mogą wyświetlać jedynie swoje Karty.

Kiedy we wniosku zaznacza się opcję małżonek?

Opcję małżonek we wniosku zaznacza się, gdy osoba nie jest rodzicem co najmniej 3 dzieci.

Kto składa oświadczenie, że nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej ani ograniczony we władzy rodzicielskiej przez umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej w stosunku do co najmniej trojga dzieci?

Oświadczenie o ww. treści składają rodzice.

Czy należy składać oświadczenie o zgodzie na przetwarzanie danych osobowych?

Nie, jednak zgodnie z ustawą o Karcie Dużej Rodziny minister właściwy ds. rodziny może przetwarzać dane członków rodziny wielodzietnej w zakresie niezbędnym do realizacji zadań ustawy.

Ponadto minister właściwy ds. rodziny może prowadzić działania mające na celu zwiększenie dostępności do informacji o uprawnieniach przysługujących rodzinom wielodzietnym na podstawie Karty, w szczególności przez przekazywanie członkom rodzin wielodzietnych informacji pochodzących od podmiotów, które przyznały uprawnienia rodzinom wielodzietnym.

Korzystanie z aplikacji mKDR – aplikacji umożliwiającej korzystanie z Karty Dużej Rodziny w formie elektronicznej wymaga akceptacji regulaminu.

Czy Karta Dużej Rodziny przysługuje pracującemu studentowi?

Karta przysługuje pracującemu studentowi, bez względu na rodzaj studiów (licencjackie, magisterskie, jednolite, doktoranckie, dzienne, wieczorowe, zaoczne), pozostającemu na utrzymaniu rodziców.

Jak należy wypełnić wniosek w przypadku złożenia wniosku o przyznanie nowej Karty członkowi rodziny wielodzietnej, który był już posiadaczem Karty („tzw. przedłużenie ważności Karty”, zmiana nazwiska, adresu zamieszkania)?

We wniosku, w części II – członkowie rodziny wielodzietnej,  należy wskazać tylko osobę, która występuje o przyznanie nowej Karty.

Jak należy wypełnić wniosek w przypadku zmiany w liczbie członków rodziny skutkującą koniecznością przyznania kolejnej Karty (narodziny dziecka, przyjęcie dziecka w ramach pieczy zastępczej)?

We wniosku, w części II – członkowie rodziny wielodzietnej,  należy wskazać tylko nowego członka rodziny.

Czym różni się ogólnopolska Karta Dużej Rodziny od tej lokalnej?

Ogólnopolska Karty Dużej Rodziny jest przyznawana wszystkim uprawnionym zamieszkującym w Polsce bez względu na to, w której gminie mieszkają. Tylko sam akt złożenia wniosku o Kartę jest ograniczony do gminy zamieszkania, aby mieszkańcy mogli jak najbliżej załatwić tę sprawę administracyjną. Ogólnopolska Karta Dużej Rodziny upoważnia do korzystania ze zniżek na terenie całego kraju, a nie tylko w obrębie gminy.

Czy zniżki z tytułu posiadania ogólnopolskiej Karty Dużej Rodziny anulują zniżki, które przysługują z tytułu posiadania lokalnej Karty Dużej Rodziny?

Nie. Zniżki przysługujące na podstawie ogólnopolskiej Karty Dużej Rodziny są niezależne od zniżek przysługujących w ramach programów samorządowych. Program Ogólnopolski jest odrębny od programów samorządowych.

Czy rodzinom, w których znajdują się osoby niepełnosprawne przysługują dodatkowe zniżki?

Zniżki, do których uprawnia Karta Dużej Rodziny, na ogół przysługują każdemu członkowi rodziny, w jednakowym wymiarze.  Może się jednak zdarzyć, że instytucja lub firma, która oferuje zniżki, przyznaje je dzieciom lub osobom niepełnosprawnym dodatkowo w preferencyjnym wymiarze. 

Czy rodzicom, którzy nie są w związku małżeńskim lub są po rozwodzie przysługują takie same prawa korzystania z karty?

Rodzice mogą korzystać z przywilejów, jakie daje Karta Dużej Rodziny bez względu na to, czy są małżeństwem. Istotne jest by w momencie składania wniosku o Kartę byli rodzicami co najmniej 3 dzieci w określonym ustawowo wieku. Z Karty korzystać mogą także małżonkowie uprawnionych rodziców.  

Czy uprawnienia wynikające z programu przysługują osobom tworzącym związki nieformalne?

Tak, o ile każda z osób tworzących związek nieformalny jest rodzicem co najmniej trojga dzieci. Zatem w sytuacji, gdy w związku nieformalnym partnerzy mają wspólnie troje dzieci, to każde z nich jest rodzicem trojga dzieci i każdemu z nich przysługiwać będą uprawnienia. Natomiast w przypadku, gdy któryś z partnerów nie jest rodzicem trojga dzieci, wówczas uprawnienia nie będą mu przysługiwały. Np. w związku nieformalnym kobieta ma dwoje dzieci, a mężczyzna ma troje dzieci, wśród tych dzieci jedno dziecko jest wspólne -  w takiej sytuacji uprawnienia wynikające z programu przysługiwać będą wyłącznie mężczyźnie (gdyż on jest rodzicem trojga dzieci). Uprawnienia wynikające z programu przysługują temu partnerowi, który jest rodzicem trojga dzieci (mogą być to dzieci z różnych związków). Inaczej natomiast kształtuje się sytuacja małżonka rodzica. Małżonkowi rodzica,
w przypadku, gdy rodzic ma co najmniej troje dzieci, przysługują uprawnienia, nawet jeżeli małżonek ten nie ma żadnego własnego dziecka.

·       Czy uprawnienia wynikające z programu przysługują, jeżeli rodzic nie mieszka z dziećmi?

Tak. Rodzina nie musi mieszkać razem, aby otrzymać zniżki.

·       Czy uprawnienia wynikające z programu przysługują rozwodnikom?

Tak. Uprawnienia wynikające z programu przysługują rodzicowi, który ma na utrzymaniu co najmniej troje dzieci. Bez znaczenia jest, czy rodzic ten jest rozwodnikiem i czy dzieci z nim mieszkają. Jeżeli np. rozwodnik ma z pierwszą żoną dwoje dzieci, z drugą żoną (z którą też już jest po rozwodzie) jedno dziecko i dzieci te mieszkają ze swymi matkami, to uprawnienia wynikające z programu przysługują zarówno ojcu (bo jest on rodzicem trojga dzieci), jak i jego wszystkim dzieciom. Jeżeli np. rozwodnik ma z pierwszą żoną tylko dwoje dzieci, a Karta przysługiwała mu z tytułu bycia małżonkiem rodzica (pierwsza żona jest matką trójki dzieci), to po rozwodzie traci uprawnienia.

Czy miejsce zameldowania ma znaczenie?

Nie. Wniosek o wydanie Karty i jej duplikatu składa się w gminie właściwej ze względu na miejsce zamieszkania członka rodziny wielodzietnej. Oznacza to, że przy składaniu wniosku o przyznanie Karty nie ma znaczenia miejsce zameldowania.

Co w sytuacji, gdy członkowie rodziny wielodzietnej mają różne miejsca zamieszkania?

Jeżeli członkowie rodziny wielodzietnej mają miejsca zamieszkania w różnych gminach, wówczas, każdy z nich składa wniosek w gminie właściwej dla swojego miejsca zamieszkania, podając jednocześnie dane pozostałych członków rodziny (chyba że dane pozostałych członków rodziny wielodzietnej zawarte są już w systemie, za pomocą którego gmina zamawia Karty Dużej Rodziny). Zatem np. w sytuacji, gdy rodzic trojga dzieci, które mieszkają w innej gminie, złoży wniosek o przyznanie mu Karty Dużej Rodziny i we wniosku tym wskaże swoje dzieci, wówczas gmina właściwa dla zamieszkania tego rodzica powinna zamówić wydruk Karty Dużej Rodziny dla tego rodzica i nie zamawiać wydruku Kart Dużej Rodziny dla jego dzieci.  

Czy uprawnienia wynikające z programu przysługują dzieciom małżonka?

Tak. Bez znaczenia jest, czy troje dzieci pochodzi ze związku małżeńskiego, czy też z innych związków małżonków. Zatem uprawnienia przysługiwać będą małżonkom i dzieciom w np. takich przypadkach:

• małżonkowie mają jedno wspólne dziecko i każdy z małżonków ma po jednym dziecku z innych związków,
• małżonkowie mają troje wspólnych dzieci, a jeden z małżonków ma dwoje dzieci
  z innych związków,
• małżonkowie nie mają wspólnych dzieci, ale jeden z małżonków ma troje dzieci
  z innych związków.

Co oznacza zapis z art. 4 ust. 1 ustawy o Karcie Dużej Rodziny  dotyczący utrzymania przez rodzica co najmniej trojga dzieci?

Obowiązek utrzymywania dzieci przez rodziców określony jest w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym. Zgodnie z art. 133 § 1 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, rodzice obowiązani są do dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) względem dziecka, które nie jest jeszcze  w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. 

Czy rodzicowi, któremu odebrano lub ograniczono władzę rodzicielską przysługują uprawnienia wynikające z programu?

Rodzic, który ma Kartę Dużej Rodziny, nie traci uprawnień, chyba że sąd odebrał mu władzę rodzicielską lub ją ograniczył przez umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej. Utrata przez rodzica uprawnień nie następuje, jeżeli sąd nie odebrał mu władzy rodzicielskiej lub jej nie ograniczył przez umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej w stosunku do co najmniej trojga dzieci. Sytuacja taka może mieć miejsce np. w przypadku, gdy rodzic ma na utrzymaniu sześcioro (i więcej) dzieci, a sąd umieścił w pieczy zastępczej troje z nich (ograniczenie władzy rodzicielskiej w stosunku do trojga dzieci). Wówczas rodzic zatrzymuje pełnię władzy rodzicielskiej w stosunku do pozostałej trójki dzieci.

Czy rodzice zastępczy i osoby prowadzące rodzinne domy dziecka dostają Kartę Dużej Rodziny dożywotnio?

Rodzicowi, przez którego rozumie się także rodzica (rodziców) zastępczych lub osobę (osoby) prowadzącą rodzinny dom dziecka, Kartę przyznaje się dożywotnio, natomiast dziecku umieszczonemu w rodzinnej pieczy zastępczej - na czas umieszczenia w danej rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka. W przypadku braku określenia  terminu umieszczenia w rodzinnej pieczy zastępczej, Kartę przyznaje się do 18 r. ż. Jednakże
w przypadku wystąpienia zmian mających wpływ na uprawnienie do korzystania z programu członek rodziny wielodzietnej jest obowiązany do niezwłocznego powiadomienia o tym wójta / burmistrza lub prezydenta miasta. Wójt / burmistrz / prezydent miasta informuje o tym obowiązku wydając Kartę. 

·       Czy w przypadku rodziny zastępczej oraz rodzinnego domu dziecka do nabycia uprawnień bierze się pod uwagę dzieci własne i dzieci w ramach pieczy zastępczej?

Tak. Do korzystania z programu uprawnione są dzieci będące członkami rodziny wielodzietnej czyli zarówno dzieci własne, jak i te objęte pieczą zastępczą. Dla przykładu – uprawnienia wynikające
z programu przysługują rodzicom zastępczym, którzy mają jedno dziecko własne i dwoje przyjętych
w ramach pieczy zastępczej.

Ile czasu ma gmina na rozpatrzenie wniosku o przyznanie Karty Dużej Rodziny?

Co do zasady gmina powinna rozpatrzyć wniosek niezwłocznie. Załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy. Gmina po rozpatrzeniu wniosku zamawia wydruk Karty Dużej Rodziny, a następnie czeka na dostarczenie gotowej Karty.

W jakim czasie od wysłania przez gminę wniosku o wydruk spersonalizowanej tradycyjnej  Karty Dużej Rodziny jest ona dostarczana do gminy?

Karty Dużej Rodziny dostarczane będą do gminy w terminie 30 dni od daty wpłynięcia do podmiotu, który drukuje Karty Dużej Rodziny, zestawu danych niezbędnych do personalizacji Kart objętych zamówieniem, pod warunkiem, że liczba Kart wysyłanych do danej gminy będzie wynosiła co najmniej 15 sztuk. W przypadku gdy liczba zamówień z danej gminy będzie mniejsza niż 15, wysyłka będzie realizowana nie dłużej niż przez kolejne 30 dni.

Jak długo czeka się na Kartę Dużej Rodziny  w wersji elektronicznej aplikacji?

W przypadku elektronicznej Karty dane autoryzacyjne dotyczące aplikacji mKDR  zostaną przekazane za pośrednictwem poczty elektronicznej oraz SMS na podany we wniosku adres emial i numer telefonu polskiego operatora  w przeciągu doby od rozpatrzenia przez gminę wniosku  w SI KDR i przekazania zestawu danych niezbędnych do personalizacji Karty do producenta aplikacji mKDR.  Na adres poczty elektronicznej zostanie wysłany link zawierający adres do ściągnięcia aplikacji mKDR oraz numer Karty Dużej Rodziny, a za pośrednictwem SMS zostanie przesłane hasło jednorazowe do aplikacji mKDR, które trzeba będzie zmienić przy pierwszym logowaniu. W wiadomości SMS nie jest przekazywany numer Karty lecz jej ostanie cyfry (podobnie jak w przypadku operacji bankowych). Jeżeli rodzic zawnioskował o wyświetlanie na swoim smartfonie Kart dzieci, otrzyma tyle danych autoryzacyjnych dla ilu osób podał swój numer telefonu na załączniku ZKDR-04 do wniosku
o przyznanie Karty Dużej Rodziny.

W jakich przypadkach gmina odstępuje od pobierania opłaty za wydanie Karty Dużej Rodziny?

Koszt wydania duplikatu to 9,21 zł. W uzasadnionych przypadkach można odstąpić od pobierania tej opłaty - decyzja w tym zakresie należy do wójta, który powinien rozpatrzyć każdą sprawę indywidualnie, w zależności od sytuacji rodziny. Ponadto, przyznanie drugiej formy Karty Dużej Rodziny podlega opłacie 9,21 zł, tj. w przypadku gdy członkowi rodziny wielodzietnej na jego wniosek wydana już została wyłącznie karta tradycyjna, a następnie wnioskuje o wydanie karty elektronicznej lub gdy członek rodziny wielodzietnej posiada już kartę elektroniczną i wnioskuje o kartę tradycyjną.

Gmina nie pobiera opłaty przy składaniu wniosku o elektroniczną Kartę jeśli wniosek o Kartę tradycyjną został złożony do 31.12.2017 r. a o Kartę elektroniczną do 31.12.2019 r. .

Ponadto, w uzasadnionych przypadkach, gmina może odstąpić od pobrania opłaty na umotywowany wniosek członka rodziny wielodzietnej. Odmowa zwolnienia z opłaty następuje w drodze decyzji administracyjnej wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.

Co zrobić w przypadku zgubienia Karty Dużej Rodziny?

Aby otrzymać duplikat Karty Dużej Rodziny należy się zgłosić do jednostki organizacyjnej gminy, która Kartę Dużej Rodziny przyznała. Duplikat Karty Dużej Rodziny wydawany jest za opłatą 9,21 zł.

Jak można ustanowić samorządowy program dla rodzin wielodzietnych?

Rada gminy, rada powiatu oraz sejmik województwa mogą uchwalić samorządowy program przyznający uprawnienia członkom rodzin wielodzietnych. Rada gminy, rada powiatu oraz sejmik województwa, przyjmując program, określają w szczególności:

1) zakres podmiotowy programu;

2) zakres uprawnień przysługujących członkom rodzin wielodzietnych;

3) zasady realizacji programu.

Przyjmowanie i realizacja samorządowych programów jest zadaniem własnym samorządu terytorialnego.

Czy ogólnopolska Karta Dużej Rodziny może być wykorzystywana jako dokument potwierdzający uprawnienie do korzystania z wprowadzonych programów samorządowych dla rodzin wielodzietnych?

W przypadku gdy w gminie, powiecie lub województwie jest wprowadzony samorządowy program przyznający uprawnienia członkom rodzin wielodzietnych, gmina, powiat lub województwo może wykorzystać Kartę jako dokument potwierdzający uprawnienie do korzystania z wprowadzonych odpowiednio w gminie, powiecie lub województwie uprawnień dla członków rodzin wielodzietnych. Gmina, powiat, województwo nie ponosi żadnych opłat za swoich środków za korzystanie z ogólnopolskiej Karty Dużej Rodziny jako dokumentu potwierdzającego uprawnienie do zniżek i ulg oferowanych w ramach samorządowego programu.