Co dalej z ustawą antykryzysową?

Ustawa z 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców przestaje obowiązywać z końcem 2011 r. W związku z tym kończą się możliwości wykorzystywania takich rozwiązań, jak: indywidualny rozkład czasu pracy, obniżony wymiar czasu pracy, zatrudnianie pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, czy przestój ekonomiczny.

Wychodząc naprzeciw postulatom partnerów społecznych, dotyczącym ewentualnego dalszego stosowania rozwiązań z zakresu prawa pracy zawartych w ustawie strona rządowa - na posiedzeniu Zespołu Problemowego do Spraw Prawa Pracy i Układów Zbiorowych Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych, zwołanym z jej inicjatywy 19 grudnia br. - przedstawiła trzy propozycje dotyczące sposobu prowadzenia dalszych prac legislacyjnych nad rozwiązaniami z zakresu prawa pracy zawartymi w ustawie.

• W pierwszym wariancie zaproponowano prowadzenie prac nad nową ustawą obowiązującą przez określony czas, zawierającą szczególne rozwiązania z zakresu prawa pracy wzorowane na rozwiązaniach zawartych dotychczas w ustawie antykryzysowej. Ustawa dotyczyłaby wszystkich pracodawców, zaś zakres przejmowanych do niej instytucji mógłby być przedmiotem negocjacji między partnerami społecznymi.
• Drugi wariant zakłada wprowadzenie do Kodeksu pracy, jako przepisów o trwałym charakterze i powszechnym zakresie stosowania, dwóch rozwiązań z ustawy antykryzysowej, tj. możliwości przedłużania okresu rozliczeniowego czasu pracy do 12 miesięcy i stosowania indywidualnych rozkładów czasu pracy (dla załogi i dla uprawnionego pracownika). Ta koncepcja wymagałaby dokonania niezbędnych zmian w innych przepisach Kodeksu pracy o czasie pracy – w celu zachowania spójności rozwiązań prawnych zawartych w dziale szóstym Kodeksu pracy.
• Trzeci wariant zakłada kontynuowanie prac nad całościowym uregulowaniem problematyki czasu pracy w nowym dziale szóstym Kodeksu pracy, z wykorzystaniem dorobku i doświadczeń zdobytych w trakcie stosowania przepisów ustawy antykryzysowej.
  
                                                                                  *** *** ***
  
  Ustawa z 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców przewiduje następujące rozwiązania z zakresu prawa pracy:

1)      przedłużenie okresu rozliczeniowego czasu pracy (art. 9),

2)      indywidualny rozkład czasu pracy dla załogi lub dla indywidualnego pracownika (art.10 i 11),

3)      obniżony wymiar czasu pracy (art.12),

4)      zatrudnianie pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony (art. 13),

5)      przestój ekonomiczny (art. 4).

Tylko jedno z powyższych rozwiązań stosuje się bez konieczności spełnienia dodatkowych warunków. Dotyczy to ograniczeń w zatrudnianiu pracownika na podstawie umowy o pracę zawieranej na czas określony.

Stosowanie przedłużonego okresu rozliczeniowego czasu pracy, indywidualnego rozkładu czasu pracy dla załogi oraz obniżonego wymiaru czasu pracy wymaga uzgodnienia ze związkami zawodowymi, a w razie ich braku – z przedstawicielami pracowników.

Rozkład czasu pracy dla indywidualnego pracownika wprowadza się na jego wniosek, zaś objęcie pracownika przestojem ekonomicznym wymaga indywidualnej zgody pracownika.

Wymienione w punkcie 1 instytucje prawa pracy, zgodnie z art. 34 ustawy, mogą być stosowane do 31 grudnia 2011 r.

Oznacza to, że od 1 stycznia 2012 r. przedsiębiorcy (w tym także przedsiębiorcy w przejściowych trudnościach finansowych) – będą zobowiązani do stosowania norm powszechnie obowiązujących, tj. przepisów Kodeksu pracy dotyczących czasu pracy (dział szósty) oraz przepisów art. 25¹ Kodeksu pracy, dotyczących ograniczeń w zatrudnianiu pracownika na podstawie terminowych umów o pracę.

Zakończenie stosowania przez przedsiębiorców (w tym przedsiębiorców w przejściowych trudnościach finansowych) przepisów ustawy z zakresu prawa pracy z końcem 2011 r. i ponowne objęcie ich, od 1 stycznia 2012 r., powszechnie obowiązującymi przepisami Kodeksu pracy - wymagało uregulowania w przepisach przejściowych ustawy kwestii umowy o pracę na czas określony zawartej pod rządami tej ustawy i trwającej 1 stycznia 2012 r.

Do takiej umowy należy stosować art. 25¹ Kodeksu pracy, co wprost wynika z art. 34 ust. 2 ustawy. Oznacza to, że taka umowa będzie traktowana jako pierwsza umowa o pracę zawarta na czas określony w rozumieniu przepisów art. 25¹ Kodeksu pracy.

Przepisy ustawy stosuje się od 22 sierpnia 2009 r.

Przepisy przejściowe i końcowe ustawy regulują natomiast kwestie okresu, przez który przedsiębiorcy (w tym przedsiębiorcy w przejściowych trudnościach finansowych) mogą stosować przepisy ustawy z zakresu prawa pracy. Okres ten kończy się 31 grudnia 2011 r., co wprost wynika z art. 34 ustawy.