Rodzina 500 plus w pieczy zastępczej
15-07-2016
Obowiązująca od 1 kwietnia 2016 r. ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2016 r. poz. 195) wprowadziła zmiany w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575), dzięki którym na każde dziecko w wieku do ukończenia 18 roku życia, umieszczone w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka oraz placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego, przysługuje dodatek w wysokości świadczenia wychowawczego określonego w przepisach o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, przy czym ustawodawca rozróżnia dodatek wychowawczy i dodatek do zryczałtowanej kwoty, o którym mowa w art. 115 ust. 2a ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Dodatek wychowawczy, zgodnie z intencją ustawodawcy, przysługuje rodzinom biologicznym dzieci na wsparcie wydatków bieżących związanych z ich wychowaniem. Analogicznie został on wprowadzony również dla osób wychowujących dzieci w rodzinnych formach pieczy zastępczej, tj. w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka oraz w placówkach opiekuńczo - wychowawczych typu rodzinnego, które są zbliżone w swojej organizacji do rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka. Celem dodatku jest pokrycie wydatków związanych z zaspokojeniem podstawowych potrzeb życiowych dzieci przebywających w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka i placówkach opiekuńczo - wychowawczych typu rodzinnego, gdyż to oni zgodnie z art. 1121 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy mają obowiązek wykonywania bieżącejpiecze nad dzieckiem.
Dodatkowo, wyjaśniając powody wsparcia programem Rodzina 500 plus jedynie dzieci umieszczonych w rodzinnych formach pieczy zastępczej, z pominięciem dzieci umieszczonych w pieczy instytucjonalnej, należy zawrócić uwagę na istotny element, tj. na ponoszone koszty umieszczenia dzieci w rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej. Średni miesięczny koszt utrzymania dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej w 2015 r wyniósł ok. 1 030 zł, w rodzinie zastępczej zawodowej i rodzinnym domu dziecka – 2 042 zł, natomiast średni miesięczny koszt utrzymania dziecka w placówce opiekuńczo -wychowawczej wynosił w 2015 r. ok. 3 932 zł.
Średnie koszty umieszczenia dzieci w rodzinnej pieczy zastępczej, są jedynie kosztami wypłaty świadczeń i wynagrodzeń, i nie zawsze pokrywają realne potrzeby dzieci. Natomiast w odniesieniu do instytucjonalnej pieczy zastępczej średnie koszty są wyliczone na podstawie katalogu kosztów wskazanych w ustawie i pokrywają pełne koszty utrzymania dziecka w placówce, tj. są składową rocznych wydatków przeznaczonych na działalność tej placówki lub ośrodka wynikająca z utrzymania dzieci z poprzedniego roku kalendarzowego, bez wydatków inwestycyjnych, powiększoną o prognozowany średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, przyjęty w ustawie budżetowej na dany rok kalendarzowy, podzielona przez liczbę miejsc w placówce lub ośrodku, ustaloną jako sumę rzeczywistej liczby dzieci w poszczególnych miesiącach poprzedniego roku kalendarzowego.
Wypłata dodatku wychowawczego dla rodzin zastępczych, rodzinnych domów dziecka oraz placówek opiekuńczo wychowawczych typu rodzinnego jest - obok przysługujących im obligatoryjnych i fakultatywnych świadczeń na utrzymanie dziecka - pomocą w zabezpieczeniu realnych potrzeb związanych z codzienną opieką i ich wychowaniem w ramach pełnienia bieżącej pieczy zastępczej.
W świetle powyższego należy podkreślić, że w obecnej chwili resort rodziny nie planuje podjęcia prac legislacyjnych dotyczących rozszerzenia katalogu osób, którym przysługuje dodatek wychowawczy.
