Minister Elżbieta Rafalska w Sygnałach Dnia PR I, 27 stycznia 2016 r.

- Taki program wprowadzamy po raz pierwszy w polskiej polityce rodzinnej: uniwersalny, powszechny, bez górnej granicy dochodowej – powiedziała o programie Rodzina 500 plus minister Elżbieta Rafalska w Sygnałach Dnia. Podobne rozwiązania obowiązują w 21 na 28 krajów Unii Europejskiej. - Mówimy o 6 tys. zł na dziecko rocznie, co w skali 18 lat daje wsparcie w wysokości 108 tys. zł.

- Wczoraj był ostatni dzień konsultacji społecznych programu Rodzina 500 plus – przypomniała minister Elżbieta Rafalska. – Uwzględniliśmy część uwag, teraz projekt trafi do Rady Ministrów i parlamentu. Zaproponowany harmonogram przyjęcia ustawy jest realny. - Podczas konsultacji społecznych z samorządami mówiliśmy, że jego realizacja zależy od współpracy rządu  i samorządu, gdyż jest to zadanie zlecone, które będzie realizował samorząd.

Zdaniem minister Rafalskiej może zdarzyć się sytuacja, kiedy w pierwszych dniach programu zgłosi się taka liczba uprawnionych, że może dojść do zatorów. - Może być różnie w różnych gminach – skomentowała minister – my jesteśmy gotowi: kontaktowaliśmy się z samorządami, zorganizujemy szkolenia, przekażemy pieniądze.

Stałymi i niezmiennymi elementami programu są: kryterium dochodowe 800 zł i 1200 zł w rodzinie z niepełnosprawnym dzieckiem, wypłata na każde drugie i kolejne dziecko w wysokości 500 zł bez konieczności składania oświadczenia o dochodach i graniczny wiek – ukończenie przez dziecko 18 roku życia. Te filary pozwalają zmieścić się w akceptowalnych przez budżet kosztach 17 mld zł w tym roku. – Uwzględnienie innych uwag z konsultacji znacznie podniosłoby koszty tego zadania – stwierdziła minister Rafalska.

500 zł będzie świadczeniem netto, nieopodatkowanym. Po konsultacjach międzyresortowych zadecydowano, że nie będzie ono wliczane do dochodu przy ubieganiu się o świadczenia rodzinne, z pomocy społecznej, fundusz stypendialny, dodatek mieszkaniowy, Fundusz Alimentacyjny itp. Osoby otrzymujące 500 zł nie stracą prawa do innych świadczeń.

Komentując postulaty wprowadzenia górnego progu dochodowego, np. na 5 tys. zł na rodzinę, minister przypomniała, że oszczędności, które wyniosłyby 81 mln zł zostałyby niemal w całości skonsumowane przez koszty obsługi, które w przypadku konieczności weryfikacji dochodów oszacowano na 76 mln zł. Zresztą podczas konsultacji nie pojawiała się propozycja konkretnej kwoty, od której świadczenie nie przysługiwałoby.

- My jesteśmy gotowi na uruchomienie programu zgodnie z wyznaczonym na 1 kwietnia terminem, finanse również. Jedynym momentem, który budził wątpliwości, o czym mówiono podczas wczorajszej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu to miesięczne vacatio legis. Samorząd proponuje trzy miesiące. Będziemy na ten temat rozmawiać.  Dziś rodziny tak czekają na wypłaty, że takie przesunięcie byłoby nie do zaakceptowania – stwierdziła minister Elżbieta Rafalska.

Przed wejściem w życie programu zarówno ministerstwo rodziny, jak i samorządy będą prowadziły szeroko zakrojoną akcję informacyjną. Wniosek będzie można złożyć przez internet lub osobiście w urzędzie gminy, ośrodku pomocy społecznej lub wydziale świadczeń rodzinnych. Starający się o uprawnienia na pierwsze dziecko składają oświadczenie o sytuacji dochodowej. Pieniądze będą wypłacane przelewem, przekazem lub w gotówce.

Pracownik socjalny, w przypadku podejrzenia o marnotrawienie pieniędzy, może je zamienić na pomoc rzeczową lub usługę – opłacenie opieki żłobkowej, przedszkolnej, dożywianie lub zakup pomocy szkolnych. Umożliwia to art. 8 ustawy  o pomocy społecznej, obowiązującej od 10 lat. – Podczas rozmów z pracownikami socjalnymi pytałam, jak często zdarzyło im się korzystać z takich rozwiązań. Okazało się, że sporadycznie. Jestem przekonana, że tak będzie i teraz. Absolutnie zdecydowana większość rodzin otrzyma pieniądze – powiedziała minister Rafalska. – Wierzymy w samodzielność rodziny, która wie, na co ma wydać otrzymane środki – na edukację, zdrowie, żywność.

Zapytana o waloryzację tego świadczenia minister Rafalska zapewniła, że będą tu stosowane podobne rozwiązania, jak w przypadku kryteriów dochodowych w pomocy społecznej. Odpowiednie mechanizmy zostaną zapisane w ustawie.