Projekt ustawy o rencie socjalnej

Projekt ustawy o rencie socjalnej przewiduje, że renta nie będzie już świadczeniem z pomocy społecznej lecz z systemu ubezpieczeń społecznych. Nadal jednak będzie finansowana z budżetu państwa.

Renta socjalna jest świadczeniem innym od pozostałych świadczeń z systemu pomocy społecznej. Przyznanie jej nie wymaga sprawdzania dochodów ani też diagnozy sytuacji socjalno-bytowej dokonywanej za pomocą wywiadu środowiskowego przeprowadzanego w miejscu zamieszkania osoby ubiegającej się o uzyskanie tego świadczenia.

Renta jest świadczeniem o charakterze obligatoryjnym, ciągłym i jej zadaniem jest wyrównywanie braku możliwości nabycia uprawnień – ze względu na całkowitą niezdolność do pracy powstałą przed wejściem na rynek pracy – do świadczeń z systemu ubezpieczenia społecznego. Jej obligatoryjny charakter nie daje władzom lokalnym żadnych możliwości kształtowania polityki wobec tego oświadczenia i wpływu na kryteria jego przyznawania.

KOMU PRZYSŁUGUJE RENTA SOCJALNA

Rentę socjalną przyznaje się i wypłaca osobom posiadającym obywatelstwo polskie zamieszkującym i przebywającym na terytorium Polski oraz cudzoziemcom zamieszkującym i przebywającym w Polsce posiadającym zezwolenie na osiedlenie się lub status uchodźcy, obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, przebywającym w Polsce, którzy uzyskali zezwolenie na pobyt

Osoby wyżej wymienione musza być: pełnoletnie, całkowicie niezdolne do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole bądź w szkole wyższej, przed ukończeniem 25 roku życia, a także w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

KTO PRZYZNAJE I WYPŁACA RENTĘ SOCJALNĄ

Organem przyznającym rentę będzie właściwy, ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się, organ rentowy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Postępowanie w sprawie przyznania renty socjalnej może rozpocząć się na wniosek osoby ubiegającej się o rentę lub jej ustawowego przedstawiciela.

KIEDY ZAWIESZA SIĘ LUB OBNIŻA WYPŁACANIE RENTY

Podstawą do zawieszenia wypłacania renty socjalne będzie uzyskiwanie przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego z tytułu zatrudnienia, służby lub innej pracy zarobkowej lub prowadzenia działalności pozarolniczej a także uzyskiwania innego przychodu podlegającego opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób fizycznych jeśli ten przychód przekroczy kwotę 30% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Według projektu renta także nie przysługuje jeżeli kwota renty rodzinnej przekracza 168% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy oraz za okres tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności. W ostatnim przypadku wyjątkiem byłoby wypłacanie 50% kwoty renty socjalnej osobom samotnym, nie mającym oprócz renty socjalnej innego przychodu, a posiadającym mieszkanie.

JAKA BĘDZIE WYSOKOŚĆ RENTY SOCJALNEJ

Proponuje się aby renta socjalna wynosiła 84% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy określonej w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W przypadku zbiegu uprawnień do renty socjalnej z uprawnieniem do renty rodzinnej kwota renty socjalnej ulega takiemu obniżeniu, aby łączna kwota obu świadczeń nie przekraczała 168 % kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Kwota obniżonej renty socjalnej nie może być niższa niż 10 % kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

ZMIANY W OBOWIAZUJACYCH PRZEPISACH PRAWNYCH

Przyjęcie ustawy o rencie socjalnej pociąga za sobą zmiany w obowiązujących przepisach prawnych. Są to:

• zmiany do ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, które wymieniają rentę socjalną wśród świadczeń zaopatrzenia emerytalnego i przewidują taki sam tryb egzekucji;

• w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych świadczenia z pomocy społecznej są wolne od podatku dochodowego. Wyprowadzenie renty socjalnej z systemu pomocy społecznej spowoduje obowiązek opłacania podatku dochodowego z tej renty. Dlatego też dla zachowania dotychczasowej kwoty netto tego świadczenia, konieczne jest jego ubruttowienie. Osoby pobierające rentę, nie będą musiały same dokonywać rocznego obliczenia podatku dochodowego – zrobi to za nie ZUS lub inny organ wypłacający rentę;

• zmiana do ustawy o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych polega na wykreśleniu renty socjalnej z katalogu zasiłków z pomocy społecznej. Tym samym renta ta będzie wliczana do dochodu rodziny jako dochód opodatkowany. Osoby pobierające rentę socjalna zyskają prawo do ewentualnego zasiłku pielęgnacyjnego;

• z ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu wykreśla się rentę socjalną z grupy zasiłków z pomocy społecznej i dodaje do grupy świadczeń emerytalnych i rentowych;

• w ustawie o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym zaznacza się, że w przypadku renty socjalnej, składka na powszechne ubezpieczenie zdrowotne będzie obecnie odliczana od zaliczki na podatek dochodowy;

• wprowadza się zmianę do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w celu zapewnienia odpowiedniej ochrony danych osób pobierających rentę socjalną;

• zmiana do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osób fizycznych zapewnia osobom niepełnosprawnym, pobierającym rentę socjalna i jednocześnie uzyskującym przychody opodatkowane w formie ryczałtu możliwość odliczenia od dochodów wydatków na rehabilitację;

Osoby sprawujące faktyczną opiekę nad osobami uprawnionymi do renty socjalnej będą mogły uzyskać informacje w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto przewiduje się opracowanie wzoru wniosku o przyznanie renty socjalnej, który będzie zawierał katalog przychodów powodujących zawieszanie prawa do renty socjalnej i dokładne wyjaśnienia. Decyzja przyznająca rentę socjalną będzie również zawierała pouczenie o okolicznościach zawieszania prawa do renty.

Planuje się wejście ustawy w życie z dniem 1 sierpnia 2003 r. z wyjątkiem art. 13 ust.1 i 2, art. 26 ust. 4 i 5, które wchodzą w życie 1 czerwca 2003 r. oraz art. 2 pkt 3, który wchodzi w życie z dniem uzyskania przez Rzeczpospolita Polska członkostwa w Unii Europejskiej.

Przepisy wchodzące 1 czerwca zobowiązują ośrodki pomocy społecznej do przekazywania dokumentacji dotyczącej renty socjalnej do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zobacz:

Projekt ustawy o rencie socjalnej
(pobierz plik)

Uzasadnienie projektu ustawy o rencie socjalnej
(pobierz plik)