Prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych rozpoczęto w 2005 roku. Realizacja tego zadania przez powiatowe i wojewódzkie urzędy pracy wynika z zapisów Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. nr 69 z 2008 r. , poz. 415, art. 8, ust.1 pkt 3 i art.9, ust.1 pkt 9). Aktualnie monitoring obejmuje systematyczne określanie przez urzędy pracy zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnych rynkach pracy oraz sporządzanie 2 razy w roku raportów. Wyniki raportu służą przede wszystkim określaniu właściwych kierunków szkoleń bezrobotnych zgodnie z istniejącym zapotrzebowaniem.

Doświadczenia w prowadzeniu monitoringu wymusiły konieczność dokonania modyfikacji stosowanej metodologii. Zaproponowane wskaźniki i źródła danych powodują szereg wątpliwości, przede wszystkim interpretacyjnych. W opinii urzędów pracy obecnie stosowana metodologia nie spełnia oczekiwań odbiorców, a dane na których oparty jest monitoring ze względu na fakt, że dotyczą ograniczonego zakresu i pochodzą z przetworzonych już sprawozdań statystycznych nie pozwalają na pogłębione analizy. Ponadto obecna metodologia uwzględnia jedynie zawód posiadany przez bezrobotnych, a pomija inne cechy, takie, jak: wykształcenie, kwalifikacje, czy dodatkowe umiejętności, które niejednokrotnie decydują o zatrudnieniu. W związku z powyższym w 2008 r. Departament Rynku Pracy MPiPS zainicjował projekt współfinansowany ze środków EFS pt. „Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy”

Celem przedsięwzięcia jest dokonanie oceny obecnie stosowanych zaleceń metodycznych do prowadzenia monitoringu oraz wypracowanie nowej metodologii określania zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Niezbędne jest zweryfikowanie zastosowanych źródeł danych, wskaźników, a także sposobu interpretacji wyników, przy udziale ekspertów zewnętrznych, przedstawicieli GUS, MEN oraz urzędów pracy. Projekt obejmuje również stworzenie wzorów raportów oraz przeszkolenie pracowników urzędów pracy, którzy będą wykorzystywać stworzoną metodologię. Faktyczna realizacja projektu trwa od kwietnia 2012 r. i powinna zakończyć się z końcem tegoż roku.