Co trzeba zrobić by założyć IKE?
Wybór formy i instytucji finansowej prowadzącej IKE
Warunkiem oszczędzania na IKE jest podpisanie umowy o prowadzenie IKE. Zatem w pierwszej kolejności należy wybrać formę w jakiej chcielibyśmy gromadzić swoje oszczędności emerytalne, a następnie zastanowić się nad wyborem konkretnej instytucji finansowej, której powierzymy swoje oszczędności emerytalne. Oszczędności emerytalne na IKE możemy gromadzić na podstawie:
-
umowy o prowadzenie IKE zawartej z otwartym funduszem inwestycyjnym i specjalistycznym funduszem inwestycyjnym otwartym,
-
umowy o świadczenie usług polegających na wykonywaniu zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych i prowadzenie rachunku papierów wartościowych oraz rachunku pieniężnego, zawartej z podmiotem prowadzącym działalność maklerską tzn. z domem maklerskim i bankiem prowadzącym działalność maklerską,
-
umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym zawartej z zakładem ubezpieczeń na życie,
-
umowy o prowadzenie rachunku bankowego zawartej z bankiem.
-
umowy o prowadzenie IKE zawartej z dobrowolnym funduszem emerytalnym (od 1.01.2012 r.),
Z uwagi na to, iż rozszerzenie katalogu instytucji finansowych mogących prowadzić IKE o dobrowolny fundusz emerytalny zostało wprowadzone stosunkowo niedawno (ustawą z dnia 25 marca 2011 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 75, poz. 398), i zmiana ta ma wejść w życie 1 stycznia 2012 r., informacje o IKE prowadzonym przez dobrowolny fundusz emerytalny zostaną uzupełnione, w miarę pojawiania się na rynku ofert prowadzenia IKE przez dobrowolny fundusz emerytalny .
Zanim jednak podejmie się decyzję o wyborze jednej z powyższych instytucji warto przyjrzeć się ofertom kilku instytucji finansowych oferujących IKE, porównać koszty wynikające z prowadzenia IKE w danej instytucji finansowej oraz zapoznać się z przyjętymi założeniami polityki inwestycyjnej.
Zanim podpiszemy umowę ...
Przed zawarciem umowy o prowadzenie IKE z wybraną instytucją finansową jest się zobowiązanym do złożenia oświadczenia w tej instytucji, o tym że:
-
nie gromadzi się środków na IKE prowadzonym przez inną instytucję finansową (z wyjątkiem IKE w innych funduszach inwestycyjnych zarządzanych przez towarzystwo, z którym podpisywana jest umowa o prowadzenie IKE),
-
w roku otwarcia IKE nie dokonano transferu środków z innego, uprzednio posiadanego IKE do pracowniczego programu emerytalnego
.
Gdy celem podpisania umowy o prowadzenie IKE jest przetransferowanie środków zgromadzonych na IKE z instytucji finansowej dotychczas zarządzającej środkami oszczędzającego zgromadzonymi na IKE do drugiej instytucji należy podpisać oświadczenie, że posiada się już IKE prowadzone przez inną instytucją finansową, podać jej nazwę i potwierdzić, że instytucja ta dokona wypłaty transferowej środków dotychczas zgromadzonych przez oszczędzającego na IKE.
Osoby, które ukończyły 55 lat i będą zakładać IKE po raz pierwszy będą musiały złożyć dodatkowe oświadczenie, że nie dokonały w przeszłości wypłaty środków zgromadzonych na IKE.
Przed złożeniem oświadczenia instytucja finansowa zobowiązana jest do pouczenia oszczędzającego, że:
-
w przypadku podania nieprawdy lub zatajenia prawdy oszczędzający podlega odpowiedzialności przewidzianej w art. 233 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.4)) oraz,
-
w przypadku gromadzenia oszczędności na więcej niż jednym IKE, z zastrzeżeniem art. 14 i 23, opodatkowaniu, na zasadach i w trybie określonych w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych (stawką podatkową wynoszącą 75%), podlegają dochody uzyskane z tytułu gromadzenia oszczędności na wszystkich IKE
Ponadto w oświadczeniu potwierdza się, że zostało się pouczonym o konsekwencjach:
-
gromadzenia oszczędności na więcej niż jednym IKE,
-
podpisania umowy o prowadzenie IKE (otwarcia IKE) w roku kalendarzowym, w którym oszczędzający dokonał wypłaty transferowej z IKE do pracowniczego programu emerytalnego.
Umowa o prowadzenie IKE
Niezależnie od tego, której instytucji finansowej zdecydujemy się powierzyć oszczędności emerytalne umowa o prowadzenie IKE zawiera:
-
oznaczenie IKE umożliwiające jego identyfikację,
-
sposób oznaczenia dyspozycji dotyczących środków gromadzonych na IKE,
-
sposób postępowania instytucji finansowej, w przypadku gdy suma wpłat dokonanych przez oszczędzającego w danym roku kalendarzowym przekroczy maksymalną wysokość wpłat na IKE w danym roku,
-
zakres, częstotliwość i formę informowania oszczędzającego o środkach zgromadzonych na IKE,
-
koszty i opłaty obciążające oszczędzającego w związku z prowadzeniem IKE, które nie zostały zawarte w:
-
w statucie funduszu inwestycyjnego - w przypadku funduszu inwestycyjnego,
-
w regulaminie prowadzenia rachunku papierów wartościowych i rachunku pieniężnego - w przypadku podmiotu prowadzącego działalność maklerską,
-
w ogólnych warunkach ubezpieczenia oraz w regulaminach ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych - w przypadku zakładu ubezpieczeń,
-
w umowie rachunku bankowego - w przypadku banku.
-
w statucie dobrowolnego funduszu emerytalnego - w przypadku dobrowolnego funduszu emerytalnego.
-
okres wypowiedzenia umowy,
-
termin dokonania wypłaty, wypłaty transferowej, częściowego zwrotu oraz zwrotu,
-
warunki wypłaty w ratach, w tym liczba rat, w przypadku dokonywania wypłaty w ratach;
-
sposób postępowania z pożytkami z papierów wartościowych zgromadzonych na IKE oszczędzającego.
W przypadku podpisania umowy o prowadzenie IKE z zakładem ubezpieczeń, umowa o prowadzenie IKE zawierać będzie ponadto:
-
określenie zasad na jakich zakład ubezpieczeń wyodrębnia z płaconej składki część przeznaczoną na rachunek IKE w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym oraz wskazuje cel, na który przeznaczona jest pozostała część składki ubezpieczeniowej;
-
określenie jaka część składki jest potrącana na cele niezwiązane z IKE i nie jest przekazywana na rachunek w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym.
Nie oznacza to, że umowa zawiera tylko wyżej wymienione elementy. Są to jednak postanowienia, które muszą się znaleźć w umowie. Pozostałe warunki prowadzenie IKE w danej instytucji, w tym warunki zawarcia i rozwiązania umowy o prowadzenie IKE, w zależności od instytucji prowadzącej IKE znajdą się:
-
w statucie funduszu inwestycyjnego - w przypadku funduszu inwestycyjnego,
-
w regulaminie prowadzenia rachunku papierów wartościowych i rachunku pieniężnego - w przypadku podmiotu prowadzącego działalność maklerską,
-
w ogólnych warunkach ubezpieczenia oraz w regulaminach ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych - w przypadku zakładu ubezpieczeń,
-
w umowie rachunku bankowego - w przypadku banku.
-
w statucie dobrowolnego funduszu emerytalnego - w przypadku dobrowolnego funduszu emerytalnego.