Od końca XIX w. w krajach europejskich spada liczba urodzeń w stosunku do liczby ludności. W ciągu ostatnich 10 lat współczynniki dzietności w krajach Unii europejskiej kształtowały się na bardzo niskim poziomie, poniżej prostej zastępowalności pokoleń. Oznacza to, że bez napływu imigrantów oraz wzrostu przeciętnego trwania życia liczba ludności w krajach europejskich będzie się zmniejszać.
Aby temu zapobiec wiele krajów wspólnoty europejskiej podejmuje działania mające na celu tworzenie zachęt do podejmowania decyzji o rodzicielstwie.Wśród instrumentów polityki prorodzinnej należy wymienić świadczenia pieniężne, ulgi podatkowe dla rodziców, urlopy z tytułu opieki rodzicielskiej i dostęp do instytucji opieki nad dziećmi, a także działania na rzecz wyrównywania szans kobiet i mężczyzn, tworzenie rozwiązań ułatwiających godzenie pracy zawodowej z opieką nad dziećmi oraz wspierającą rodziny politykę mieszkaniowa.
W ocenie ekspertów rozwiązania stosowane w polityce prorodzinnej mogą zachęcać kobiety do podejmowania decyzji o urodzeniu dziecka, jednak koszty ich są wysokie, a wpływ na wzrost dzietności nie zawsze łatwy do jednoznacznego określenia.Większość badań wskazuje na silny pozytywny związek między dostępnością miejsc opieki nad dziećmi, szczególnie w placówkach finansowanych ze środków publicznych (a więc relatywnie tanich), a wysokim poziomem dzietności. Niektóre badania wskazują jednak, że dostępność opieki zachęca do posiadania dzieci głównie kobiety lepiej wykształcone i te, które zostają matkami po raz pierwszy. Większość badań pokazuje również, że pozytywny wpływ na dzietność mają transfery pieniężne (świadczenia i ulgi), przy czym szacunki odnośnie wielkości tego wpływu są zróżnicowane, ponieważ transfery pokrywają tylko część kosztów wychowania dziecka, a ich wpływ jest odmienny w przypadku różnych grup odbiorców. Badacze wskazują również na niejednoznaczny wpływ długości urlopów rodzicielskich na dzietność, natomiast zgadzają się co do negatywnego wpływu długich (do dwóch lat) urlopów na możliwości powrotu kobiet na rynek pracy po przerwie związanej z urodzeniem dziecka. Zdaniem ekspertów większy wpływ na dzietność mają urlopy krótsze, lecz lepiej płatne.
Przejdź do raportu: Wspieranie rodzicielstwa: rozwiązania stosowane w krajach UE
