Komunikat w sprawie wysokości dochodu za rok 2017 z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne

W dniu 24 lipca 2018 roku w Monitorze Polskim ukazało się obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wysokości dochodu za rok 2017 z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (M.P.  poz. 721).

Dochód ten odpowiada wysokości ustalonej zgodnie z wartościami określonymi w załączniku do obwieszczenia.

• Obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wysokości dochodu za rok 2017 z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (M.P.  poz. 721)

Komunikat ws. zmian w świadczeniach dla rodzin

Najistotniejsze zmiany w ustawach: o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, o świadczeniach rodzinnych oraz o pomocy osobom uprawnionym do alimentów - wprowadzone przez uchwaloną przez Sejm RP w dniu 7 lipca 2017 r. ustawę o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin

1. Konieczność ustalenia alimentów na dziecko od drugiego z rodziców w przypadku ubiegania się o świadczenie wychowawcze przez osobę samotnie wychowującą dziecko

Ważne:Zgodnie z dodanym art. 8 ust. 2 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, świadczenie wychowawcze na dane dziecko nie przysługuje, jeżeli osobie samotnie wychowującej dziecko (pojęcie to zdefiniowane jest w art. 2 pkt 13 ww. ustawy) nie zostało ustalone, na rzecz tego dziecka od jego rodzica, świadczenie alimentacyjne na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, chyba że:

1)         drugie z rodziców dziecka nie żyje;

2)         ojciec dziecka jest nieznany;

3)         powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone;

4)         sąd zobowiązał jedno z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka
i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka;

5)         dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obojga rodziców sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach.

Zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, w przypadku gdy osoba samotnie wychowująca dziecko, której prawo do świadczenia wychowawczego w stosunku do danego dziecka uzależnione jest od ustalenia na rzecz tego dziecka od jego rodzica świadczenia alimentacyjnego na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, złoży wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego i nie dołączy do wniosku tego tytułu wykonawczego, podmiot realizujący świadczenie wychowawcze przyjmuje wniosek i, w zakresie ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego w stosunku do tego dziecka, wyznacza termin 3 miesięcy na dostarczenie tytułu wykonawczego. W przypadku dostarczenia tytułu wykonawczego lub innych dokumentów poświadczających okoliczności, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1–5 ww. ustawy, w wyznaczonym terminie, świadczenie wychowawcze przysługuje od miesiąca złożenia wniosku, jeżeli spełnione są pozostałe warunki uprawniające do świadczenia. Niezastosowanie się do wezwania skutkuje pozostawieniem wniosku bez rozpatrzenia.

W przypadku, gdy osoba samotnie wychowująca dziecko nie dostarczy, w ww. terminie, tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, potwierdzającego ustalenie na rzecz dziecka od jego rodzica świadczenia alimentacyjnego, ponieważ sąd wydał postanowienie w przedmiocie odmowy udzielenia zabezpieczenia w sprawie o alimenty, bieg terminu, o którym mowa w art. 19 ust. 4 ww. ustawy, ulega zawieszeniu do dnia dostarczenia tytułu wykonawczego lub innych dokumentów poświadczających okoliczności, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1–5 ustawy.

W ww. sytuacji, świadczenie wychowawcze przysługuje:

1)         od miesiąca złożenia wniosku, nie wcześniej niż od miesiąca, od którego rodzic został zobowiązany do zapłaty alimentów, jeżeli spełnione są pozostałe warunki uprawniające
do świadczenia – w przypadku dostarczenia tytułu wykonawczego,

2)         od miesiąca złożenia wniosku, jeżeli spełnione są pozostałe warunki uprawniające
do świadczenia – w przypadku dostarczenia dokumentów poświadczających okoliczności, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1–5.

Analogiczne regulacje dotyczyć będą ustalania prawa do zasiłku rodzinnego i jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka .

Powyższe regulacje będą miały zastosowanie po raz pierwszy przy ustalaniu prawa do świadczenia wychowawczego na okres rozpoczynający się 1 października 2017 r., prawa do zasiłku rodzinnego na okres rozpoczynający się 1 listopada 2017 r. oraz prawa do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka od 1 listopada 2017 r.

2. Nowe regulacje dotyczące stosowania przepisów o  utracie i uzyskaniu dochodu

Ważne:Od 1 sierpnia 2017 r. wchodzą w życie nowe przepisy dotyczące ustalania dochodu rodziny, które będą miały zastosowanie do przyznawania świadczeń wychowawczych na pierwsze dziecko oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego na nowy okres rozpoczynający się 1 października 2017 r., a także uzależnionych od dochodu świadczeń rodzinnych, tj. zasiłku rodzinnego i specjalnego zasiłku opiekuńczego na nowy okres zasiłkowy rozpoczynający się 1 listopada 2017 r. (nowe, opisane regulacje w tym zakresie, nie mają zastosowania do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka).

Nowe regulacje wyłączają stosowanie przepisów dotyczących utraty i uzyskania dochodu w sytuacji, gdy wnioskodawca lub członek jego rodziny utraci dochód z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej i w okresie 3 miesięcy od daty utraty dochodu ponownie uzyska dochód u tego samego pracodawcy, zleceniodawcy lub zamawiającego dzieło lub ponownie rozpocznie pozarolniczą działalność gospodarczą.

Nowe, opisane wyżej regulacje są zawarte w następujących przepisach ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (i analogicznych regulacjach ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów):

Art. 7 ust. 3a:„Przepisów o utracie i uzyskaniu dochodu nie stosuje się do dochodu z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej i dochodu z tytułu wyrejestrowania lub rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej, jeżeli członek rodziny lub dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego utracili dochód z tych tytułów i w okresie 3 miesięcy licząc od dnia utraty dochodu uzyskali dochód u tego samego pracodawcy lub zleceniodawcy lub zamawiającego dzieło  lub ponownie rozpoczęli pozarolniczą działalność gospodarczą.” (przepis dotyczy wyłączenia stosowania utraty i uzyskania dochodu w niektórych przypadkach).

Art. 18 ust. 5a:„W przypadku przyznania świadczenia wychowawczego po uwzględnieniu utraty dochodu z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, po upływie 3 miesięcy licząc od dnia utraty dochodu, ustalone prawo do świadczenia wychowawczego weryfikuje się z uwzględnieniem art. 7 ust. 3a. Przepisy art. 20 ust. 1 stosuje się.” (przepis dotyczy obowiązku weryfikacji świadczenia wychowawczego po upływie 3 miesięcy od dnia utraty dochodu).

Art. 25 ust. 2 pkt 1a:„Za nienależnie pobrane świadczenie wychowawcze uważa się świadczenie wychowawcze wypłacone w związku z zastosowaniem przepisów o utracie i uzyskaniu dochodu -po ustaleniu, że wystąpiły okoliczności, o których mowa w art. 7 ust. 3a:” (przepis dotyczy uzupełnienia katalogu nienależnie pobranych świadczeń o sytuacje związane z zastosowaniem przepisów o utracie i uzyskaniu dochodu).”

3.  Nowe zasady ustalania dochodu z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne

Ważne: Od 1 sierpnia 2017 r. ulega zmianie definicja dochodu w zawarta w art. 3 pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, do której odsyła definicja dochodu zawarta w ustawie o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci i ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów - zgodnie z jej nowym brzmieniem, dochodem jest m.in. dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne – dochód z tego tytułu nie będzie już w ustalany w oparciu o oświadczenie członka rodziny, lecz w oparciu o odpowiednie dane z zaświadczenia z urzędu skarbowego dołączanego do wniosku przez osobę ubiegającą się, które to dane będą podstawą do ustalenia dochodu z tego tytułu zgodnie z odpowiednim dochodem wskazanym w obwieszczeniu ministra właściwego do spraw rodziny w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” – pierwsze obwieszczenie zostanie wydane w terminie do 1 sierpnia 2017 r.

Ustalając dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów  o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na jaki ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego, przyjmuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie, w drodze obwieszczenia, przez ministra właściwego do spraw rodziny w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” w terminie do dnia 1 sierpnia każdego roku.

Ważne:Zgodnie z nowym brzmieniem art. 13 ust. 4 pkt 2 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (i analogicznych regulacji ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów), do wniosku dołącza się odpowiednio zaświadczenie naczelnika urzędu skarbowego, dotyczące członków rodziny rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, zawierające informacje odpowiednio o:

a)         formie opłacanego podatku,

b)         wysokości przychodu,

c)         stawce podatku,

d)         wysokości opłaconego podatku

-w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na jaki ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego.

Ww. przepisy dotyczące ustalania dochodu z działalności opodatkowanej w formach ryczałtowych, będą miały zastosowanie po raz pierwszy przy ustalaniu prawa do świadczeń wychowawczych na pierwsze dziecko i świadczeń z funduszu alimentacyjnego na nowy okres rozpoczynający się 1 października 2017 r., oraz uzależnionych od dochodu świadczeń rodzinnych na nowy okres zasiłkowy rozpoczynający się 1 listopada 2017 r.

Ważne:Ustalenie, czy członek rodziny w roku „bazowym” osiągał dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (karta podatkowa lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych) i tym samym, czy dotyczy go ww. procedura ustalania dochodu, dokonywane będzie w oparciu o deklarację wnioskodawcy zawartą we wniosku o dane świadczenie (w przypadku wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego –w pkt 7.2 przykładowego wzoru wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego zamieszczonego na stronie internetowej MRPiPS).

4. Składanie oświadczeń wyłącznie przez wnioskodawcę

Ważne:Od 1 sierpnia 2017 r., odpowiednie oświadczenia dotyczące dochodów nieopodatkowanych oraz wielkości gospodarstwa rolnego za poszczególnych członków swojej rodziny, składa, czyli wypełnia i podpisuje, osoba wnioskująca o świadczenie wychowawcze na pierwsze dziecko, świadczenia rodzinne oraz świadczenia z funduszu alimentacyjnego, a nie, jak dotychczas, członek rodziny, którego dotyczą dane zawarte w danym oświadczeniu.

Dotyczy to także, składanych od dnia 1 sierpnia 2017 r. jeszcze na obecny okres zasiłkowy/świadczeniowy, w oparciu o dotychczasowy stan prawny obowiązujący do 31 lipca 2017 r., oświadczeń o deklarowanych dochodach osiąganych przez osoby podlegające przepisom o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,

5. Nowe formularze wniosków

Ważne:Od 1 sierpnia 2017 r. wzory wniosków o świadczenie wychowawcze, świadczenia rodzinne i świadczenia z funduszu alimentacyjnego oraz załączników do ww. wniosków, nie będą już określane w formie powszechnie obowiązujących wzorów zawartych w rozporządzeniach wykonawczych do odpowiednio ustaw: o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, o świadczeniach rodzinnych i o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

W nowych, procedowanych obecnie, rozporządzeniach wykonawczych do ww. ustaw, które zaczną obowiązywać od dnia 1 sierpnia 2017 r., zostanie określony – tak jak dotychczas – sposób i tryb postępowania oraz – co jest nowym rozwiązaniem - podstawowy zakres informacji, jakie mają zostać zawarte we wnioskach o ustalenie prawa do ww. świadczeń oraz załączników.

Ważne: Powyższe dotyczy także wzorów wniosków i załączników składanych od dnia 1 sierpnia 2017 r. na obecny okres trwający do 30 września 2017 r. (w przypadku świadczenia wychowawczego oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego) oraz trwający do 31 października 2017 r. (w przypadku świadczeń rodzinnych).

Ważne:Przykładowe, zalecane do wykorzystania przez organy właściwe realizujące świadczenia,  wzory wniosków oraz załączników do tych wniosków (zarówno na obecny, jak i nowy okres), opracowane w oparciu o znany już i ostateczny stan prawny uregulowany ustawą z dnia 7 lipca 2017 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin,zamieszczone są na stronie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pod adresem:

 http://www.mpips.gov.pl/wsparcie-dla-rodzin-z-dziecmi/wzory-wnioskow-o-swiadczenia-dla-rodzin/

Finalnie, po podpisaniu przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i publikacji ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin w Dzienniku Ustaw RP, ww. wzory wniosków i załączników zostaną opublikowane także w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej - link do ustawy: http://orka.sejm.gov.pl/opinie8.nsf/nazwa/1625_u/$file/1625_u.pdf

Komunikat w sprawie możliwości stosowania przepisów przewidujących wypłacanie świadczenia wychowawczego w formie rzeczowej lub w formie opłacania usług.

Cel świadczenia wychowawczego wskazany jest w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Celem tym, jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych.

Ustawodawca, kierując się poszanowaniem autonomii rodziny przyjął, że ewentualna ingerencja w funkcjonowanie danej rodziny, może nastąpić tylko w wyjątkowych, kryzysowych sytuacjach.

Ww. ustawa o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci zawiera jednak możliwe do zastosowania w nadzwyczajnych, wyjątkowych sytuacjach, mechanizmy zapobiegające marnotrawieniu świadczenia wychowawczego lub wydatkowaniu świadczenia niezgodnie z jego celem. Rozwiązania te określa art. 9 ww. ustawy, zgodnie z którym, w przypadku gdy osoba uprawniona do świadczenia wychowawczego marnotrawi wypłacane jej świadczenie wychowawcze lub wydatkuje je niezgodnie z celem, organ właściwy przekazuje należne osobie świadczenie wychowawcze w całości lub w części w formie rzeczowej lub w formie opłacania usług.

W przypadku marnotrawienia świadczenia wychowawczego, organ wypłacający to świadczenie może zatem zamienić jego wypłatę pieniężną na pomoc nie tylko w formie rzeczowej, tj. np. żywność, ubrania, lekarstwa, itp., ale także na pomoc rodzinie w formie opłacania usług, tj. np. opłacanie kursów językowych, żłobka, przedszkola, basenu, teatru, kosztów internatu, wykupienie obiadów, czy czynszu, itp.

W przypadku posiadania przez gminny organ właściwy wypłacający świadczenie wychowawcze, informacji lub sygnałów o marnotrawieniu świadczenia wychowawczego lub wydatkowania niezgodnie z przeznaczeniem, w celu ustalenia faktycznej sytuacji danej rodziny, u takiej rodziny, zgodnie z art. 15 ww. ustawy, może zostać przeprowadzony przez pracownika socjalnego rodzinny wywiad środowiskowy. Zaś uniemożliwienie, na etapie wypłacania świadczenia wychowawczego, przeprowadzenia ww. rodzinnego wywiadu środowiskowego lub nieudzielenia podczas tego wywiadu wyjaśnień, co do okoliczności objętych wywiadem, powoduje wstrzymanie wypłaty świadczenia.

W przypadku potwierdzenia faktu marnotrawienia świadczenia wychowawczego lub wydatkowania niezgodnie z celem, powyższe rozwiązania pozwalają gminnemu organowi właściwemu, w każdej, konkretnej, indywidualnej sprawie, określić, jaka forma niepieniężna realizacji świadczenia wychowawczego będzie najbardziej właściwa dla danej rodziny.

Należy jednak podkreślić, że w świetle powyższych regulacji, organ przyznający/wypłacający świadczenie wychowawcze, nie może z góry założyć, jeszcze przed pierwszą wypłatą przyznanego świadczenia, że dana rodzina będzie wypłacane środki marnotrawiła i w związku z tym dokonać od razu zmiany formy wypłaty
z pieniężnej na formę rzeczową lub opłacenie usług.

W związku z powyższym, w przypadku gdy w stosunku do danej rodziny nie zostało stwierdzone/ustalone, iż ma miejsce marnotrawienie lub wydatkowanie niezgodnie z przeznaczeniem wypłaconego w formie pieniężnej świadczenia wychowawczego, działaniem sprzecznym z obowiązującymi, ww. przepisami, jest działanie gminnego organu właściwego polegające np. na automatycznej zamianie formy pieniężnej wypłaty świadczenia wychowawczego na formę niepieniężną – np. opłacanie zaległości czynszowych. Fakt, iż dana rodzina posiada jakieś zaległości, np. w płatności czynszu za mieszkanie, nie stanowi samoistnej przesłanki do zastosowania takiej formy rzeczowej wypłaty świadczenia wychowawczego.

Informacja o wyjątkach od pozyskiwania z ZUS, drogą elektroniczną, danych o składce na ubezpieczenie zdrowotne w ramach usługi Z1 CSIZS Emp@tia

- usługa Z1 CSIZS Emp@tia, jest to usługa samodzielnego pozyskiwania przez organ właściwy i marszałka województwa, drogą elektroniczną, danych o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne wnioskodawcy i członków jego rodziny, ubiegającego się o uzależnione od kryterium dochodowego świadczenia rodzinne, świadczenia z funduszu alimentacyjnego, a od 1 kwietnia 2016 r. o świadczenie wychowawcze.

Zgodnie z wyjaśnieniami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, dla następujących kategorii osób i odpowiadających im kodów tytułu ubezpieczenia:

·      emeryci i renciści (kod tytułu ubezpieczenia 25 00, 25 01);

·      osoby pobierające zasiłek lub świadczenie przedemerytalne (kod tytułu ubezpieczenia 09 40, 09 41);

·      osoby pobierające nauczycielskie świadczenie kompensacyjne (kod tytułu ubezpieczenia 26 00, 26 01),

nie jest obecnie możliwe przekazywanie przez ZUS, w ramach usługi Z1 CSIZS Emp@tia, drogą elektroniczną, danych o składce na ubezpieczenie zdrowotne wnioskodawcy i członków jego rodziny, ubiegającego się o uzależnione od kryterium dochodowego świadczenia rodzinne, świadczenia z funduszu alimentacyjnego, a od 1 kwietnia 2016 r. o świadczenie wychowawcze.

Oznacza to, że dla wymienionych wyżej przypadków (kody 2500, 2501, 0940, 0941, 2600, 2601), na wniosek organu właściwego lub marszałka województwa prowadzącego odpowiednio postępowanie o świadczenie wychowawcze, świadczenia rodzinne lub świadczenia z funduszu alimentacyjnego, ZUS ma obowiązek udzielić stosownych informacji tym organom.

Dla pozostałych przypadków, obejmujące inne kategorie ubezpieczonych, u których składka za ubezpieczenie zdrowotne finansowana jest z dochodu ubezpieczonego, dane o wysokości składki zdrowotnej przekazywane są za pomocą usługi Z1.

W odpowiedzi na zadane, w ramach usługi Z1, zapytanie organu właściwego lub marszałka województwa o wysokość składki zdrowotnej danej osoby, jeśli osoba ta będzie ubezpieczonym z ww. kategorii, odpowiedź wygenerowana w ramach usługi Z1, będzie zawierała informację w szczególności o kodzie tytułu ubezpieczenia, nazwie tytułu ubezpieczenia, dacie uzyskania uprawnień do danego tytułu ubezpieczenia., oraz kwocie składki (najczęściej kwota składki wskazana w tej pozycji  będzie wynosiła 0).

W odniesieniu do ww. kategorii ubezpieczonych i odpowiadających im kodów ubezpieczenia (tj. kodów 25 00, 25 01, 09 40, 09 41, 26 00, 26 01), niezależnie od wartości składki podanej w ww. informacji pozyskanej w ramach usługi Z1, organ właściwy lub marszałek województwa, faktyczną wysokość składki zdrowotnej niezbędną do prawidłowego ustalenia dochodu, powinien ustalićw drodze pisemnej, poprzez wniosek do najbliższej jednostki ZUS (w tym np. poprzez wniosek zbiorczy obejmujący wiele osób), bez konieczności odsyłania indywidualnych klientów do ZUS po indywidualne zaświadczenia (na podstawie odpowiednio art. 17 ust. 1 ustawy o pomocy państwaw wychowywaniu dzieci, art. 23b ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz art. 15a ust. 1 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów).

Ze swej strony Zakładu Ubezpieczeń Społecznych deklaruje, że wnioski takie będą rozpatrywane przez oddziały ZUS bez zbędnej zwłoki, w terminie 7 dni od dnia ich wpływu (tj. w takim terminie, jak termin na wydanie przez ZUS zaświadczenia na wniosek indywidualnej osoby), tak aby umożliwić organom właściwym sprawne rozpatrywanie wniosków i wypłacanie w szczególności świadczenia wychowawczego w ramach Programu „Rodzina 500+”.

Jak zostało wyżej wskazane, identyfikacja przez organ właściwy i marszałka województwa osób, w stosunku do których, organ właściwy lub marszałek województwa, faktyczną wysokość składki zdrowotnej niezbędnej do prawidłowego ustalenia dochodu, obowiązany jest ustalić w drodze pisemnej, poprzez wniosek do najbliższej jednostki ZUS, będzie dokonywana na podstawie informacji zawartej w odpowiedzi wygenerowanej przez CSIZS Emp@tia w ramach usługiZ1 – w odpowiedzi tej będzie informacja, że dana osoba podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu jako osoba z ww. kategorii ubezpieczonych i odpowiadających im ww. kodów tytułu ubezpieczenia (tj. kodów 25 00, 25 01,09 40, 09 41, 26 00, 26 01)i wówczas powstaje konieczność ustalenia faktycznej wysokości składki zdrowotnej w drodze pisemnego wystąpienia do najbliższego oddziału ZUS.

Jednocześnie informuję, że w celu usprawnienia działania usługi Z1, ZUS aktualnie rozszerza dane dostępne online w usłudze Z1, tak aby w trybie tym możliwe były zapytania i odpowiedzi o dane za 2014 rok, obejmujące kategorie ubezpieczonych u których składka za ubezpieczenie zdrowotne finansowana jest z dochodu ubezpieczonego, tj. dane niezbędne do prawidłowego ustalenia dochodu.

Procedura usuwania błędów we wnioskach o Rodzina 500 plus składanych za pośrednictwem banków oraz ZUS

Program „Rodzina 500 plus” jest programem, który po raz pierwszy na tak dużą skalę umożliwia składanie wniosków drogą elektroniczną. Jest to pozytywna i oczekiwana nowość, ale i wyzwanie zarówno dla rządu, instytucji pośredniczących w składaniu wniosków drogą elektroniczną (przede wszystkim banków), gminnych organów właściwych, jak i samych wnioskodawców. W pierwszych trzech dniach obowiązywania programu rodziny złożyły drogą elektroniczną ponad 175 tysięcy wniosków.

Mając na uwadze, że wielu wnioskodawców (rodzin) składało wniosek po raz pierwszy, w szczególności po raz pierwszy drogą elektroniczną, zdarza się, że podczas wypełniania wniosku popełniają oni błędy lub nie wypełniają wszystkich pól. Z taką sytuacją mamy również do czynienia w przypadku wypełniania wniosków papierowych.

Ze stałego, trwającego 24 godziny na dobę monitoringu procesu składania wniosków drogą elektroniczną wynika, że najczęściej popełniane błędy to:

1.      brak wskazania pierwszego dziecka w składzie rodziny, w przypadku wnioskowania o świadczenie wychowawcze wyłącznie na drugie i kolejne dzieci,

2.      brak wskazania współmałżonka w składzie rodziny,

3.      brak numeru PESEL członków rodziny,

4.      adres zamieszkania wnioskodawcy nie zgadza się z adresem organu właściwego,

5.      niekompletne dane teleadresowe wnioskodawcy.

Pracujemy nad tym, aby już na etapie składania wniosków elektronicznych wprowadzić mechanizmy, pozwalające na unikanie tych błędów.

W celu usprawnienia obsługi wniosków przekazujemy Państwu wytyczne, których celem jest usprawnienie procesu ich rozpatrywania.

Ad. 1

Brak wskazania pierwszego dziecka w składzie rodziny, w przypadku wnioskowania o świadczenie wychowawcze wyłącznie na drugie i kolejne dzieci. Jest to istotny błąd/nieprawidłowość, który uniemożliwia rozpatrzenie wniosku. Bez względu bowiem, czy wnioskodawca ubiega się o świadczenie na pierwsze dziecko, czy tylko na drugie i kolejne dziecko w rodzinie, w składzie rodziny musi znajdować się pierwsze dziecko i jego dane.

Wytyczne dotyczące postępowania: sprawa wymaga wyjaśnień – poprzez wezwanie do złożenia wniosku jeszcze raz, z poprawionymi danymi lub złożenia wyjaśnień w gminie.

Ad. 2

Brak wskazania współmałżonka w składzie rodziny, gdy wnioskodawca jest w związku małżeńskim lub brak wskazania w składzie rodziny osoby z którą wnioskodawca, nie pozostający w związku małżeńskim, wychowuje co najmniej jedno wspólne dziecko.

Wytyczne dotyczące postępowania:

1)      dla wniosku o przyznanie świadczenia wychowawczego na drugie lub kolejne dziecko w rodzinie, powyższy brak nie jest przeszkodą do właściwego rozpatrzenia wniosku, wydania decyzji i wypłaty przyznanego świadczenia. Nie ma potrzeby wzywania wnioskodawcy do poprawienia wniosku,

2)      dla wniosku o przyznanie świadczenia wychowawczego dla pierwszego dziecka w rodzinie, sprawa wymaga wyjaśnień – poprzez wezwanie do złożenia wniosku jeszcze raz, z poprawionymi danymi lub złożenia wyjaśnień w gminie (nie dotyczy wnioskodawcy będącego osobą samotnie wychowującą dziecko).

Ad. 3

Brak wskazania numeru PESEL członka rodziny uniemożliwia rozpatrzenie wniosku.

Wytyczne dotyczące postępowania: sprawa wymaga wyjaśnień – poprzez wezwanie do złożenia wniosku jeszcze raz, z poprawionymi danymi lub złożenia wyjaśnień w gminie.

Ad. 4

W przypadku, gdy wskazany adres zamieszkania wnioskodawcy jest inny niż adres wybranego organu właściwego, wymaga to jednoznacznego wyjaśnienia przez gminny organ do którego wpłynął dany wniosek, gdyż może on zostać rozpatrzony jedynie przez gminny organ właściwy dla miejsca zamieszkania wnioskodawcy. Wnioskodawca nie musi mieć miejsca zamieszkania pokrywającego się z miejscem zameldowania – jeśli miejsce zamieszkania jest inne niż miejsce zameldowania, to wniosek powinien zostać rozpatrzony przez gminny organ właściwy dla miejsca zamieszkania wnioskodawcy, a nie zameldowania.

Wytyczne dotyczące postępowania: sprawa wymaga jednoznacznego wyjaśnienia przez organ gminny, do którego wpłynął dany wniosek – poprzez wezwanie do złożenia wniosku jeszcze raz, z poprawnymi danymi lub złożenia wyjaśnień w gminie.

Ad. 5

W przypadku, gdy pojawiają się błędy dotyczące danych teleadresowych wnioskodawcy, w tym brak wskazania/poprawnego wskazania nazwy miejscowości, miejsca zamieszkania, kodu pocztowego, ulicy, nr domu/mieszkania lub inne błędy w tym zakresie niejednokrotnie o charakterze językowym we wniosku.

Wytyczne dotyczące postępowania: brak wyjaśnienia z udziałem wnioskodawcy tego rodzaju błędów/nieprawidłowości danych, niejednokrotnie nie jest przeszkodą do właściwego rozpatrzenia wniosku, wydania decyzji i wypłaty przyznanego świadczenia. Nie ma potrzeby wzywania wnioskodawcy do poprawienia wniosku. W przypadku, gdy błędy wnioskującego umożliwiają organowi właściwą identyfikację wnioskodawcy, nie ma konieczności poprawiania wniosku.

W pozostałych przypadkach sprawa wymaga jednoznacznego wyjaśnienia przez organ gminny, do którego wpłynął dany wniosek – poprzez wezwanie do złożenia wniosku jeszcze raz, z poprawionymi danymi lub złożenia wyjaśnień w gminie.

Ogólne zasady postępowania:

Bazując na powyższych wytycznych, w przypadku konieczności poprawienia/uzupełnienia wniosku elektronicznego preferowanym kontaktem z wnioskującym jest wysłanie wezwania na adres mailowy wnioskodawcy - adres ten, w przypadku składania wniosku drogą elektroniczną (z wyjątkiem wniosku składanego za pośrednictwem ePUAP), zawsze jest wskazany we wniosku – co umożliwi szybki kontakt z wnioskodawcą i eliminację błędów.

Istotnym jest bowiem, aby w przypadku, gdy wnioskodawca złożył wniosek za pośrednictwem systemów teleinformatycznych, ewentualny kontakt z nim, obok tradycyjnej formy pocztowej, był również w formie elektronicznej, co umożliwia szybszy kontakt z wnioskodawcą i umożliwia szybkie usunięcie nieprawidłowości/uzupełnienie wniosku niekompletnego, jeśli w danej sprawie wymagane będą dodatkowe korekty wniosku, wyjaśnienia, dokumenty, załączniki.

Jednocześnie rekomendujemy, aby w wezwaniu znajdował się przede wszystkim komunikat o preferowanym sposobie usunięcia nieprawidłowości, tj. powtórnym złożeniu prawidłowo wypełnionego wniosku za pośrednictwem danego kanału/systemów teleinformatycznych – dotyczy to w szczególności kanału bankowego. Jest to możliwa do zastosowania alternatywa do wizyty w urzędzie.

Gdy organ właściwy otrzyma kolejny wniosek tej samej osoby prawidłowo wypełniony, nie powinien wzywać wnioskodawcy do poprawnego wypełniania/uzupełniania pierwszego wniosku.Nawet jeśli zostanie wysłane wezwanie do poprawienia/uzupełnienia pierwszego wniosku i wnioskodawca nie zastosuje się do wezwania, ale złoży jednocześnie kolejny, prawidłowo wypełniony wniosek, to nowy wniosek powinien zostać rozpatrzony, zaś pierwszy wniosek pozostanie w aktach sprawy bez rozpatrzenia.

Podkreślamy, że w przypadku, gdy występujące we wniosku błędy są nieistotne dla merytorycznego rozpatrzenia sprawy, realizując zasadę szybkości i prostoty postępowania, wyrażoną w art. 12 Kodeksu postępowania administracyjnego, tego rodzaju wątpliwości, nie oznaczają, że wniosek jest nieprawidłowo wypełniony lub niekompletny. Nie powinno to także skutkować wezwaniem wnioskodawcy do poprawienia/uzupełnienia wniosku. Np. informacja o małżonku, osobie, z którą wnioskodawca wychowuje co najmniej jedno wspólne dziecko, czy podanie w składzie rodziny innych dzieci wchodzących w skład rodziny zdefiniowanej w art. 2 pkt 16 ustawy,  nie jest niezbędna do ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego na drugie lub kolejne dzieci w rodzinie. Ewentualne wykrycie sytuacji, gdy drugi z rodziców ubiega się o świadczenie wychowawcze za ten sam okres, na to samo dziecko/dzieci, możliwe jest poprzez skorzystanie przez organ właściwy z Centralnej Bazy Beneficjentów funkcjonującej w ramach CSIZS Emp@tia.

Inne zalecenia:

W przypadku, gdy zauważą Państwo, że wnioskujący nie załączył wszystkich wymaganych w indywidualnej sprawie załączników do wniosku elektronicznego, również rekomendujemy przesłanie, w tym drogą mailową, wezwania wraz z informacją o możliwości złożenia kompletnego wniosku raz jeszcze wraz z wymaganymi załącznikami w formie kopii elektronicznych (skan, zdjęcie) lub wizycie w organie właściwym i uzupełnienie załączników w formie tradycyjnej.

Jeśli rozpatrywany przez Państwa wniosek ma więcej niż jeden błąd, istotne jest żeby przekazać wnioskującemu w wezwaniu komplet uwag, by nowo składany wniosek miał poprawione wszystkie błędy.

Wyrażamy nadzieję, że powyższe wyjaśnienia umożliwią prawidłowe, sprawne i nie generujące zbędnych czynności i kosztów, rozpatrywanie wniosków przez gminne organy właściwe. Powyższe wyjaśnienia zostaną także przekazane do Wojewodów, a także do instytucji/podmiotów (w szczególności banków) uczestniczących w procesach elektronicznego składania wniosków o świadczenie wychowawcze.