2007-01-10

Na postawie art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.) wydawanie zaświadczeń niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych jest wolne od opłat. Niezależnie od tego przepisu, przepisy ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2006 r. Nr 225, poz. 1635) w art. 2 oraz w art. 3 normują wyłączenie obowiązku dokonania opłaty skarbowej w określonych sprawach. Normy te obejmują takie sytuacje, w których obowiązek zapłaty opłaty skarbowej w ogóle nie powstaje.

Z dyspozycji art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy wynika, że nie podlega opłacie skarbowej dokonanie czynności urzędowej, wydanie zaświadczenia i zezwolenia (pozwolenia, koncesji) albo złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii m.in. w sprawach świadczeń socjalnych. Analiza normatywnej treści przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych, dotyczących zakresu i formy regulacji świadczeń rodzinnych, wskazuje że ustawa wprowadza normy prawne w zakresie świadczeń socjalnych państwa na rzecz rodziny. Świadczenia rodzinne i koszty ich obsługi są finansowane w formie dotacji celowej  z budżetu państwa.

Mając powyższe przepisy na względzie, należy stwierdzić, że na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy o opłacie skarbowej w sprawach przyznania świadczeń rodzinnych nie powstaje obowiązek zapłaty opłaty skarbowej od podań i załączników do podań, czynności urzędowych, zaświadczeń, zezwoleń oraz dokumentów stwierdzających ustanowienie pełnomocnika oraz ich odpisów (wypisów). Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o opłacie skarbowej nie podlega opłacie skarbowej wydanie zaświadczenia niezbędnego do uzasadnienia wniosków w tych sprawach.

Należy również wskazać, że obowiązek zapłaty opłaty skarbowej nie powstaje także w sprawach przyznania na podstawie ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej zaliczki alimentacyjnej. Wynika to  z art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o opłacie skarbowej, zgodnie z którym nie podlega opłacie skarbowej dokonanie czynności urzędowej, wydanie zaświadczenia i zezwolenia (pozwolenia, koncesji) albo złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii m.in. w sprawach alimentacyjnych.

Poprzednia ustawa z dnia 9 września 2000 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2004 r. Nr 253, poz. 2532 – j.t.), w art. 2 ust. 1 pkt 1 lit e, zawierała identyczne uregulowania wyłączające czynności urzędowe w sprawach świadczeń socjalnych z obowiązku dokonania opłaty skarbowej. Właśnie na podstawie ww. przepisu nie pobierano opłaty skarbowej w sprawach świadczeń rodzinnych, które to świadczenia mają niewątpliwie charakter socjalny. W związku z powyższym, również na gruncie nowej ustawy o opłacie skarbowej całkowicie nieuzasadnione jest pobieranie opłaty skarbowej od czynności urzędowych w sprawach świadczeń rodzinnych.