Z wymiaru czasu pracy (liczby godzin do przepracowania) wynika liczba dni pracy. Ustala się ją dzieląc liczbę godzin do przepracowania przez 8 (dobową normę czasu pracy). Pozostałe dni powinny być dla pracownika dniami wolnymi od pracy.
Dniami wolnymi od pracy dla pracownika są:
- niedziele i święta, a w przypadkach dozwolonej pracy w te dni – dni udzielone w zamian za przepracowane niedziele i święta,
- dni wolne od pracy wynikające z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy – dniem takim może być każdy dzień tygodnia poza niedzielą i świętem,
- dni rekompensujące pracownikowi przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy ponad 8 godzin – dni te mogą występować tylko w systemie równoważnego czasu pracy.
Niedziele i święta są co do zasady dniami wolnymi od pracy. Praca w te dni jest dozwolona jedynie na zasadzie wyjątku, tj.:
1) w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
2) w ruchu ciągłym,
3) przy pracy zmianowej,
4) przy niezbędnych remontach,
5) w transporcie i w komunikacji,
6) w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych,
7) przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób,
8) w rolnictwie i hodowli,
9) przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w:
a) (uchylona),
b) zakładach świadczących usługi dla ludności,
c) gastronomii,
d) zakładach hotelarskich,
e) jednostkach gospodarki komunalnej,
f) zakładach opieki zdrowotnej i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych,
g) jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz placówkach opiekuńczo-wychowawczych, zapewniających całodobową opiekę,
h) zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku,
10) w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta.
W szczególny sposób regulowana jest praca w niedziele i święta w placówkach handlowych. W święta praca w takich placówkach jest niedozwolona (także, jeżeli święto przypada w niedzielę). Natomiast praca w niedziele jest dozwolona tylko przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności.
11. przy wykonywaniu prac:
a) polegających na świadczeniu usług z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną lub urządzeń telekomunikacyjnych w rozumieniu przepisów prawa telekomunikacyjnego, odbieranych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zgodnie z przepisami obowiązującymi odbiorcę usługi, dni, o których mowa w art. 1519 § 1, są u niego dniami pracy,
b) zapewniających możliwość świadczenia usług, o których mowa w lit. a.
Jeżeli u pracodawcy wykonywana jest praca w niedziele - pracownik powinien korzystać co najmniej raz na 4 tygodnie z niedzieli wolnej od pracy. Nie dotyczy to jednak pracownika zatrudnionego w systemie tzw. weekendowego czasu pracy, który charakteryzuje się stałym wykonywaniem pracy w niedziele.
Podstawa prawna: art. 1519, art. 1519a, art. 15110 i art. 15112 Kodeksu pracy
